Αυτά είναι τα δικά μου Χιώτικα τοματάκια. Είναι τα πρώτα που “δέσανε” και τα καλλιεργώ στο μπαλκόνι μου! Αναρωτιόμουν γιατί τα Χιώτικα τοματάκια δεν κυκλοφορούν στο εμπόριο.

Έλεγχος  και πιστοποίηση των σπόρων είναι πάλι το θέμα;

Στη Χίο αυτή η ποικιλία τομάτας έδινε και συνεχίζει να δίνει νοστιμιά, χρώμα και τα δικά της θρεπτικά συστατικά στα παραδοσιακά εδέσμετα. Τοματόσαλτσες, πελτέδες, λιαστά, σαλάτες και ατέλειωτες Καλοκαιρινές εικόνες καθώς βρίσκονται κρεμασμένα στα περισσότερα σπίτια του νησιού για να στεγνώσουν και να υπάρχουν στις Χειμωνιάτικες προμήθειες.Η Ελληνική Παραδοσιακή κουζίνα ήταν πλούσια σε γεύσεις, όχι τόσο για το πλήθος των υλικών της -που ούτως ή άλλως είναι μεγάλο- αλλά και και γιατί το ίδιο το υλικό, όπως η τομάτα π.χ., σε κάθε τόπο είχε και μια διαφορετική ποικιλία.Ανάλογα με το κλίμα της περιοχής, τα εδαφολογικά χαρακτηριστικά αλλά και τις υπόλοιπες ποικιλίες φυτών που ευδοκιμούσαν σε κάθε περιοχή αναπτυσσόταν συνήθως η πιο ανθεκτική και προσαρμόσιμη ποικιλία για κάθε είδος. Έτσι τα χαρακτηριστικά της κάθε ποικιλίας δίνανε και άλλες γεύσεις.Άλλη γεύση είχανε οι τομάτες στη Κρήτη με τα πλούσια εδάφη , άλλη στη Σαντορίνη με το αργιλώδες χώμα της και άλλη στη Χίο που το νερό έφθανε δύσκολα στα χωράφια.

Οι μικροκαλλιεργητές φυσικά αλλά και οι μεγαλύτεροι παραγωγοί κρατούσαν σπόρους και έκαναν τα δικά τους φυτώρια για να συνεχίσουν τις καλλιέργειές τους. Οι καρποί βέβαια δεν ήταν πάντα τόσο όμορφοι, μπορεί να είχαν στίγματα και “μικροατέλειες” σύμφωνα με τα γούστα των καταναλωτών που απομακρυσμένοι απ’ τη γη και και τις φυσικές γεωργικές διαδικασίες, περιορισμένοι στις πόλεις και το μικρόκοσμό τους γίναμε σιγά-σιγά έρμαια της διαφήμισης και του υπερκαταναλωτισμού.Η ταχύτητα που επιβλήθηκε στη ζωή μας, μας έριξε στην παγίδα της ευκολίας, η διαφήμιση επιρρέασε τις επιλογές μας και φθάσαμε μέσα στα τελευταία 30 μόλις χρόνια να αμφισβητήσουμε και να απορρίψουμε φυσικές επιλογές και εξέλιξη χιλιάδων χρόνων, αλλά και τις επιλογές παλαιότερων γεωργών που με την εμπειρία τους επέλεγαν σπόρους από τα δυνατότερα και με την καλύτερη παραγωγή φυτά. Καθώς τα πρότυπα άλλαζαν τα προϊόντα έπαιρναν κι αυτά το δρόμο της διαφημιζόμενης “ανάπτυξης” και κατ’ επέκταση η εικόνα τους έπρεπε κι αυτή να είναι γυαλιστερή και εντυπωσιακή.

Ότι γυαλίζει όμως δεν είναι χρυσός.

Και σ’αυτήν την περίπτωση επιβεβαιώθηκε ο γνωστός κανόνας.Οι, κατά το συμφέρον των πολυεθνικών εταιρειών, επιλογές στις κατά τόπους ποικιλίες, η εισβολή των τροποποιημένων φυτών και η νομιμοποίηση σε πολλές χώρες του κόσμου,  συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, των μεταλλαγμένων προϊόντων, για λόγους εντέλει απόλυτου ελέγχου των παραγωγών απ’ αυτές, οδήγησαν και συνεχίζουν να οδηγούν στη μείωση της βιοποικιλότητας του κάθε χώρου μια και η απορρόφηση προϊόντων που δεν παίρνουν πιστοποιήσεις είναι στη καλύτερη περίπτωση μόνο τοπική.Ο έλεγχος στους αγρότες,  ξεκινάει έτσι από την επιλογή των σπόρων μια και δεν είναι δυνατή καμιά εξαγωγή λαχανικών φρούτων και σπόρων, αν δεν έχουν τη πιστοποίηση που δίνει η Ευρωπαϊκή Ένωση σε συνεργασία με πολυεθνικές όπως η Μονσάντο.Τα φυτοφάρμακα, που πια είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη των υβριδίων, είναι το επόμενο βήμα για τον απόλυτο έλεγχο των αγροτών και της παραγωγής τους. Στο όνομα της  ”παγκοσμιοποίησης” μας ρίχνουν  σιγά-σιγά στο λάκκο με τα φίδια.

Τράπεζες σπόρων.

Μέχρι πριν λίγα χρόνια υπήρχαν

• 605 ποικιλίες φασολιού, 30 ποικιλίες μόνο απ’ το αμερικάνικο φασόλι.
• 200 είδη καλαμποκιού, έχουν μείνει μόνο τα 30
• 250 ποικιλίες σιταριού, όπου-κατά τον καθηγητή Παπαδάκη- απ’ τις 80 σκληρού σιταριού που υπήρχαν το 1929 στην Ελλάδα, έχουν απομείνει οι 20, χωρίς να γνωρίζουμε ποιές απ’ αυτές θα παίρνουν πιστοποίηση τα επόμενα χρόνια.
• 1200 είδη τομάτας
• 300 είδη κρεμμυδιού(όχι όλα βρώσιμα)
• 400 είδη πατάτας (όχι όλα βρώσιμα)
• 99 ποικιλίες κριθαριού στην Ελλάδα
• 39 ποικιλίες βρώμης στην Ελλάδα
• 32 ποικιλίες μήλου μόνο στο Πήλιο το 1889, απ’ τις οποίες έχουν απομείνει μόνο 4-5
• 30.000 ποικιλίες ρυζιού

Είναι ατελείωτος ο κατάλογος των σπόρων που έχουν εξαφανιστεί ή τείνουν προς εξαφάνιση. Στο Μανιφέστο των Σπόρων, που δημιουργήθηκε από τη Διεθνή Επιτροπή για το μέλλον των τροφίμων και της Γεωργίας, όπου κύριο ρόλο παίζει η Βαντάνα Σίβα, γνωστή ακτιβίστρια και επιστήμονας, γράφεται ότι από 80.000 περίπου βρώσιμα φυτά που καλλιεργούνταν μέχρι πριν λίγα χρόνια, μόνο τα 150 είναι πια ευρέως καλλιεργήσιμα και μόνο από 8 είδη γίνονται οι μεγάλες καλλιέργειες στον πλανήτη. Η Τράπεζα Διατήρησης Γεννετικού υλικού που ξεκίνησε να λειτουργεί στην Ελλάδα το 1981 σαν τμήμα της Γεωργικής Έρευνας Μακεδονίας-Θράκης και που απ’ το 1992 ανήκει στο ΕΘΙΑΓ στη Θέρμη Θεσσαλονίκης ανακοίνωσε ότι: σήμερα λιγότερο από το 1% των εκτάσεων που πριν 50 χρόνια καλλιεργούνταν με ντόπιες ποικιλίες σιτηρών, συνεχίζουν μ’ αυτές. Η πολιτική και η τάση στις καλλιέργειες των λαχανικών είναι ανάλογη.Επειδή όμως, όπως είναι γνωστό, το Δημόσιο κάνει άλλη μια φορά τη δουλειά του, ο πολύτιμος αυτός φορέας αφού μάζεψε 14,500 περίπου δείγματα σπόρων και πληροφορίες διαλύεται για να συγχωνευτούν και άλλοι φορείς με κίνδυνο να χαθεί υλικό και εργασίες  των τελευταίων 30 χρόνων.

Πελίτι και Κιβωτός τω σπόρων.

Ιδιωτικοί φορείς όπως η οργάνωση  ”ΠΕΛΙΤΙ” που βρίσκεται στο Παρανέστι Δράμας  αναλαμβάνουν κι αυτοί σιγά-σιγά την περισυλλογή σπόρων και πληροφοριών αλλά και τη δωρεάν αποστολή παρόμοιων σπόρων σε όσους τους ενδιαφέρει.Η οργάνωση “ΠΕΛΙΤΙ”  έχει ήδη συλλέξει περί τις 1.300 ποικιλίες υπό εξαφάνιση φυτών.Το 2005 επίσης ιδρύθηκε η “Κιβωτός των σπόρων Αιγαίου” που συλλέγει και αποθηκεύει σπόρους από τα νησιά του Αιγαίου και την Κρήτη και η έδρα της είναι στις Ράχες της Ικαρίας.Όταν οι ίδιες οι κυβερνήσεις αναγκάζονται να αναγνωρίσουν την αναγκαιότητα της βιοποικιλότητας, ανακοινώνοντας ότι η ίδρυση της Τράπεζας Διατήρησης Γενετικού υλικού έγινε “με σκοπό την έγκαιρη συλλογή και αποτελεσματική προστασία των φυτογενετικών πόρων και της γεωργικής βιοποικιλότητας της χώρας, στα πλαίσια της διαφαινόμενης επικίνδυνης γενετικής διάβρωσης “, δεν έχουμε παρά να αναλογιστούμε και την ατομική μας ευθύνη για τη ζωή μας στον πλανήτη .

Οι επιπτώσεις στην υγεία και κατ’ επέκταση στην ανθρώπινη ζωή, από τις μονοκαλλιέργειες και την εξάπλωση των τροποποιημένων και μεταλλαγμένων τροφών έχουν ήδη αρχίσει να φαίνονται σοβαρά. Από το 2010 η Ούρσουλα Τεοτρέτζε του Κέντρου Αντιμετώπισης Λοιμωδών νοσημάτων της Βιέννης, έχει επισημάνει την πολυανθεκτικότητα των μικροβίων απέναντι σε μεγάλο φάσμα των φαρμάκων και αντιβιωτικών, προτρέποντας σε λογικότερη χρήση τους. Από τα στοιχεία που υπάρχουν σε Πανεπιστημιακές έρευνες προκύπτει αύξηση κατά 40% διαφόρων μορφών καρκίνου στις γεωργικές περιοχές, με έμφαση σε περιοχές που καλύπτονται σε μεγάλο μέρος τους από θερμοκήπια και ακόμα αύξηση των αλλεργιών που παρουσιάζονται πια και σε μεγάλη ηλικία.  Σε ποτάμια και θάλασσες  που καταλήγουν νερά επιβαρυμένα με φυτοφάρμακα , έχει παρατηρηθεί αλλαγή φύλου στα ψάρια. Μεγάλες αποικίες μελισσών εξαφανίζονται χωρίς να είναι ορατοί οι λόγοι. Τα ίδια τα φυτά που προέρχονται από υβρίδια ενώ στην αρχή παρουσιάζουν καλή εξέλιξη και απόδοση, στη συνέχεια προσβάλλονται εύκολα από ασθένειες και μικροοργανισμούς ενώ από τη δεύτερη χρονιά είναι σχεδόν αδύνατον να παράξουν σπόρους για αναπαραγωγή. Αποσυντονίζεται το γύρω περιβάλλον ενώ τα φυτά που καλλιεργούνται σε περιοχές που υπάρχουν ήδη μεταλλαγμένα, η εμπειρία έδειξε, ότι οδηγούνται και αυτά σε ανάλογες μεταλλάξεις. Οι μονοκαλλιέργειες μπορεί να οδηγήσουν σε μαζικές καταστροφές καλλιεργειών μια και έχουν εξοντωθεί έντομα και μικροοργανισμοί που συντελούσαν στην ισορροπία τω οικοσυστημάτων.

Αντίθετα η διατήρηση της βιοποικιλότητας παρέχει κατ’ αρχάς διατροφική ασφάλεια και ανεξαρτησία, αποφυγή της υπερβολικής χρήσης των φυτοφαρμάκων και άρα αποφυγή πλήθους ασθενειών και επιβαρύνσεων. Εξάρει τις πολιτιστικές ανταλλαγές μεταξύ μικρών αλλά και μεγαλύτερων κοινωνικών ομάδων, τονίζει τη θρησκευτική σημασία  των φυτών στους λαούς, αξιοποιεί γαστρονομικά τις διαφοροποιήσεις, δημιουργεί φυτά ανθεκτικά στη ξηρασία,τις ασθένειες, τα παράσιτα και κατ’ επέκταση συντείνει στη διατήρησή τους.”Όποιος ελέγχει το γενετικό υλικό των φυτών, ελέγχει την παγκόσμια διατροφή για το μέλλον. Οι μεγάλες εταιρείες  παράγουν σπόρους για όλον τον κόσμο και έχουν τη δυνατότητα να επιβάλουν αυτό που θέλουν” έχει πει χαρακτηριστικά ο κ. Νίκος Σταυρόπουλος, προϊστάμενος της Τράπεζας Γενετικού Υλικού Ελλάδας.

Δεν έχουμε να πούμε πολλά γιατί μόνο στις δικές μας πράξεις εναπόκειται η φροντίδα της ζωής μας . Είναι  απαραίτητη η ζήτηση και η καλλιέργεια παραδοσιακών φυτών, καρπών, φρούτων και λαχανικών . Από την κατανάλωση και τη ζήτηση ξεκινάει η παραγωγή, αλλά και από τη ενημέρωση. Πρέπει όλοι να καταλάβουμε τη δύναμη που έχουμε τα χέρια μας και να τη χρησιμοποιήσουμε, είναι η δύναμη της επιλογής.
-Πελίτι
www.peliti.gr
-Αρχιπέλαγος
Ινστιτούτο θαλάσσιας προστασίας-Τράπεζα σπόρων Αιγαίου
www.archipelago.gr

 άννα χοχλάκη

11/6/2012

Διαβάστε σχετικά άρθρα:

Εξωτικά φρούτα [Παρουσίαση και Θρεπτικά Συστατικά]

Κινόα (η υπερτροφή)

Μεγάλες Καλλιέργιες σε Μικρό Χώρο-Τρόφιμα Ανοιχτού Κώδικα [ Οpen Source Food ]

Βιολογικά τρόφιμα, Κάνουν καλό στη Γη και στον Άνθρωπο

Βιολογικό Αλεύρι

Monsanto, δίπλωμα ευρεσιτεχνίας στα Μπρόκολα! Η Eπέλαση του Codex alimentarius!

Ότι τρώμε τους ανήκει – Πνευματικά δικαιώματα στα τρόφιμα!