Υλικά για 2 μερίδες

• 400 gr καθαρισμένο σπανάκι
• 1 ξερό κρεμμύδι σε φέτες
• 2 φρέσκα κρεμμύδια
• 2 σκελίδες σκόρδο σε φέτες
• 1 μεγάλη ή 2 μικρές πιπεριές Φλωρίνης σε φέτες
• 6 λιαστά τοματάκια
• αλατοπίπερο
• μοσχοκάρυδο
• 1/3κουταλάκι μαραθόσπορο
• 1/2 φλυτζάνι ανάμεικτο βασιλικό με δυόσμο
• 3 κουταλιές ούζο

Παρασκευή

1. Σωτάρουμε μέχρι να ροδίσουν ελαφρά κρεμμύδι, σκόρδο και πιπεριές μαζί με τα μπαχαρικά.
2.  Προσθέτουμε τα λιαστά τοματάκια κομμένα σε μεγάλα κομμάτια, το σπανάκι και αφήνουμε να βγάλει τα υγρά του και να μαγειρευτεί χωρίς να λιώσει.
3. Όταν μείνει με το λάδι σβήνουμε με το ούζο, αφήνουμε να εξατμισθεί το αλκοόλ, προσθέτουμε βασιλικό και δυόσμο, ανακατεύουμε, αφήνουμε για 2′ και κατεβάζουμε.
4. Σερβίρουμε με σπυρωτό μπασμάτι, κινόα, τηγανιτές πατάτες ή συνοδεύουμε μπιφτεκάκια από όσπρια.

Α.Χ.

Η ιδέα βασίζεται στην κλασσική capresse με τομάτα, βασιλικό και μοτσαρέλλα. Μπορούμε να τη γευτούμε σαν σαλάτα αλλά και σαν κυρίως πιάτο για αυτούς που αγαπάνε τις ωμές παρασκευές.

Υλικά για 4 μερίδες

• 4 μανιτάρια porto bello
• 1 σκελίδα σκόρδο
• 4 κουταλιές της σούπας πάστα λιαστής τομάτας (6-7 λιαστές, 10 κάππαρες, λίγη ρίγανη, σκόρδο κατά βούληση, 1 κουταλάκι ξερό βασιλικό, αλατοπίπερο, χτύπημα στο μούλτι και είναι έτοιμη)
• 3-4 τομάτες πομοντόρο
• 7-8 κουταλιές κρέμα τυριού
• αλατοπίπερο
• φρέσκο βασιλικό
• ελαιόλαδο
• 1 λεμόνι

Παρασκευή

1. Αφαιρούμε το κοτσάνι από τα μανιτάρια και τα ξεφλουδίζουμε τραβώντας τη φλούδα τους από το εσωτερικό μέρος προς τα έξω. Αν θέλουμε αφαιρούμε το εσωτερικό μαύρο πέλος με μικρό κουταλάκι. Περνάμε με σκόρδο, λεμόνι και λίγο αλάτι όλη την επιφάνεια των μανιταριών.
2. Απλώνουμε στο καθένα από μια κουταλιά πάστα τομάτας, συνεχίζουμε απλώνοντας 2 κουταλιές περίπου κρέμα τυριού.
3. Κόβουμε τις τομάτες σε ροδέλλες, τις αραδιάζουμε επάνω στην κρέμα, αλατοπιπερώνουμε καταβρέχουμε με λίγο ελαιόλαδο, πασπαλίζουμε με λίγη φυτική παρμεζάνα και γαρνίρουμε με φρέσκο δυόσμο.
4. Συνοδεύουμε τα πόρτο μπέλλο με πράσινη σαλάτα ενισχυμένη με βασιλικό, δυόσμο, ξηρούς καρπούς και ελαφρύ λαδολέμονο.

κρέμα φυτικού τυριού

• 1/2 φλυτζάνι μακαντέμια
• 1/2 φλυτζάνι κάσιους
• 2-3 κουταλιές χυμό λεμονιού
• 2 κουταλιές ταμάρι
• περίπου 1/4 φλυτζάνι νερό
• για τη συγκεκριμένη χρήση 7-8 φύλλα φρέσκο βασιλικό

Παρασκευή

1. Κονιορτοποιούμε τους ξηρούς καρπούς (αν θέλουμε τους έχουμε μουσκέψει).
2. Προσθέτουμε λίγο νερό και τα υπόλοιπα υλικά εκτός από το βασιλικό, χτυπάμε μέχρι να πάρουμε εντελώς απαλό αποτέλεσμα.
3. Στο τέλος προσθέτουμε το βασιλικό ψιλοκομμένο και αφήνουμε στο ψυγείο.

Α.Χ.

Η πιο μυρωδάτη σαλάτα του Καλοκαιριού.

Υλικά για μεγάλη σαλάτα

• 1 ματσάκι ρόκα χονδροκομμένη
• 1 μάτσο βασιλικός (τα φύλλα)
• 200 gr φράουλες σε χονδρές φέτες
• 1 χούφτα καρύδια χονδροκομμένα
• 4-5 χουρμάδες κομμένους σε μέτρια καρέ
• αλάτι
• προαιρετικά κόκκους ροζ πιπεριού

για τη σάλτσα

• 5 κουταλιές ελαφρύ παρθένο ελαιόλαδο
• χυμό από 1 λεμόνι
• 4-5 φράουλες (ανάλογα με το μέγεθος)

ή σκέτο λαδολέμονο

Παρασκευή

Προετοιμάζουμε όλα τα υλικά, ανακατεύουμε καλά αλλά με ελαφρές κινήσεις, σερβίρουμε σε μεγάλο πιάτο και προσθέτουμε τη σάλτσα.

Α.Χ.

Βαλεριάνα-Valeriana officinalis

Φυτό, αγγειόσπερμο, δικοτυλήδονο,του γένους βαλεριανής, πολυετές, με μεγάλο ριζικό σύστημα. Πρώτες αναφορές από τον Ιπποκράτη κατά τον 2 π.Χ. αιώνα αλλά και από το Γληνό, περιγράφουν τις ηρεμιστικές και αγχολυτικές ιδιότητες της βαλεριάνας. Παρ’ ότι οι μελέτες δεν είναι επαρκείς, επιβεβαιώνεται η δράση της σε διαταραχές του ύπνου και στην αντιμετώπιση του ήπιου άγχους και της κατάθλιψης. Χρησιμοποιείται ακόμα για την αντιμετώπιση των πόνων της περιόδου και την κολίτιδα του εντέρου.  Η παρατεταμένη χρήση της βαλεριάνας μπορεί να προκαλέσει αίσθημα κόπωσης, πονοκεφάλους, ζαλάδες ή και γαστρικές διαταραχές.

Δεν συνίσταται η χρήση της σε παιδιά, εγκύους και σε άτομα που πρέπει να έχουν τεταμένη προσοχή. Η βαλεριάνα εξ αιτίας της έντονης μυρωδιάς της χρησιμοποιείται και σαν αρωματικό στα τρόφιμα.

Τρόπος χρήσης: για την αϋπνία-αφέψημα από τη ρίζα του φυτού 45′-60′ πριν το βραδυνό ύπνο.

Βασιλικός-Ocimum basilikum

Θαμνοειδές φυτό αγγειόσπερμο, ανήκει στην ίδια οικογένεια της μέντας τα χειλανθή, μονοετές ή πολυετές (ανάλογα με το υποείδος του), γνωστό για τη σχέση του με τις θρησκευτικές τελετουργίες, τη μαγειρική, την αρωματοποιία και τις θεραπευτικές του ιδιότητες. In vitro μελέτες έχουν δείξει ότι είναι αντιοξειδωτικός, αντιικός, αντιμικροβιακός. Χρησιμοποιείται σαν τονωτικό του στομάχου, ορεκτικό, αντιφυσητικό, για την αντιμετώπιση της αϋπνίας και τους πονοκεφάλους.

Οι σπόροι του βασιλικού σε υπερβολική πρόσληψη είναι επιβλαβείς για τον εγκέφαλο και περιέχουν εστραγόλη, ουσία υπεύθυνη για καρκινογεννέσεις και τερατογεννέσεις (αποτελέσματα πειραμάτων σε ποντίκια).

Τρόπος χρήσης: για πονοκέφαλο, νεύρωση στομάχου, γαστρίτιδα, χωνευτικό, κρυολόγημα αλλά και για πλύσεις σε φαρυγγίτιδα και πονόλαιμο-1 κουταλιά σε αφέψημα 1-2 φορές ημερησίως.

Δάφνη-Laurus nobilis

H αγαπημένη του θεού Απόλλωνα, αυτοφύεται ή καλλιεργείται σε όλη την Ελλάδα. Δενδροειδής θάμνος , αγγειόσπερμο, δικοτυλήδονο, της οικογένειας των δαφνοειδών, πολυετής. Χρησιμοποιείται στη φαρμακευτική, αρωματοποιία, μαγειρική, για την παρασκευή εντομοκτόνων και παρασιτοκτόνων. Γνωστή από την Αρχαιότητα, με αναφορές από τον Όμηρο, για τις θεραπευτικές της ιδιότητες. Αντιμικροβιακή, παρασιτοκτόνος, χωνευτική, αντιδιαρροϊκή, χαλαρωτική αλλά και ιδιαίτερα τοξική και παραισθησιογόνος.

Προσοχή στη χρήση του ελαίου. Δεν χρησιμοποιείται από παιδιά και εγκύους.

Τρόπος χρήσης: για διάρροια και δυσπεψία-αφέψημα με 2-3 αποξηραμένα φύλλα 1-2 φορές ημερησίως.

Δενδρολίβανο-Rosmarius officinalis

Θάμνος πολυετής και αειθαλής, αγγειόσπερμο, δικοτυλήδονο, ανήκει στην οικογένεια των χειλανθών και στο γένος των ροσμαρίνων. Το δενδρολίβανο είναι γνωστό από την Αρχαιότητα για τη χρήση του σε θρησκευτικές και άλλες τελετουργίες. Πλούσιο σε αντιοξειδωτικά, θεωρείται αντισηπτικό, στυπτικό, χωνευτικό, αντιρευματικό, αντιδιαβητικό, εμμηναγωγό, σπασμολυτικό, τονωτικό, αποχρεμπτικό. Χρησιμοποιείται στη μαγειρική, ζαχαροπλαστική, αρωματοποιία, φαρμακευτική.

Τρόπος χρήσης: σαν αφέψημα για κρυολογήματα, 1/2 κουταλιά αποξηραμένο δενδρολίβανο μαζί με μαντζουράνα και μέλι 1-2 φορές την ημέρα.

Προσοχή στους υπερτασικούς, το δενδρολίβανο ανεβάζει την πίεση

Δυόσμος, Μέντα-Mentha spicata

Θάμνοι, της συνομοταξίας των αγγειόσπερμων, δικοτυλήδονα, της οικογένειας των χειλανθών που ανήκουν στο ίδιο γένος, το γένος της μέντας -mentha. Με κοινά χαρακτηριστικά η βασική διαφορά τους είναι ότι: η μεν  μέντα χρησιμοποιείται στο κοινό κρυολόγημα, τον πονόλαιμο, σαν αντιβηχικό και γενικά σε ήπιες ενοχλήσεις του αναπνευστικού ενώ ο δυόσμος σε στομαχικές διαταραχές, δυσπεψία, διάρροια και σαν τονωτικό του στομάχου. Χρησιμοποιούνται στη φαρμακευτική, αρωματοποιία, μαγειρική και ζαχαροπλαστική. Αναφέρονται από τον Ιπποκράτη και το Γληνό.

Δείτε ακόμα:

Τρόπος χρήσης:

α) για κρυολόγημα: αφέψημα από 1 κουταλιά αποξηραμένη μέντα, λίγες σταγόνες λεμονιού, μέλι 2-3 φορές ημερησίως. β) για δυσπεψία: αφέψημα από 1 κουταλιά ξερό δυόσμο με 1/2 κουταλιά χαμομήλι 1-2 φορές . γ) παγωμένο αφέψημα δυόσμου ή μέντας με χυμό λεμόνι είναι δροσιστικό για το Καλοκαίρι.

Προσοχή, ο δυόσμος και η μέντα απαγορεύονται σε όσους κάνουν ομοιοπαθητική θεραπεία γιατί αναστέλλουν τη δράση των ομοιοπαθητικών φαρμάκων.

Δίκταμο-Origanum dictamus και Amaracus dictamus

Το κατά παράδοση Κρητικό βότανο είναι αυτοφυές και προστατευόμενο είδος. Αγγειόσπερμο, δικοτυλήδονο, ανήκει στην οικογένεια των χειλανθών και στο γένος της ρίγανης-origanum. Γνωστό από τη Μινωική εποχή και την Αρχαιότητα, αναφέρεται από τον Ιπποκράτη σαν αντιρευματικό, θεραπευτικό του γαστρεντερικού, επουλωτικό και τονωτικό. Μελέτες έχουν δείξει την αντιοξειδωτική και αντιμικροβιακή του δράση εξ αιτίας των πολυφαινολών που περιέχει. Το άγριο δίκταμο της Κρήτης , λόγω της σπανιότητάς του, προστατεύεται με τη συνθήκη της Βέρνης και απαγορεύεται η συλλογή του στο Εθνικό Δρυμό του φαραγγιού της Σαμαριάς. 

Τρόπος χρήσης: το κλασσικό Κρητικό αφέψημα για κρυολόγημα και τόνωση, 1 κουταλιά δίκταμο-1 κουταλιά μαντζουράνα-1 κουταλιά τσάι του βουνού- 1 ξύλο κανέλας – μέλι

Ευκάλυπτος-Eukalyptus globulus

Από τα πιο ψηλά ανθοφόρα δένδρα, αγγειόσπερμο, δικοτυλήδονο, της οικογένειας των μυρτοειδών, ήρθε στην Ελλάδα το 1862 με βασικό σκοπό την αποστράγγιση ελών. Γνωστός για τις θεραπευτικές του ιδιότητες χρησιμοποιείται στη φαρμακευτική για την παρασκευή αντικαταρροϊκών φαρμάκων. Χρησιμοποιείται σαν αντιπυρετικό, αντιβηχικό, επουλωτικό, για τους πόνους των αρθρώσεων, τις στομαχικές διαταραχές, την ακμή, τις λοιμώξεις του αναπνευστικού.

Προσοχή στο έλαιο του ευκάλυπτου, δεν είναι βρώσιμο και αλληλεπιδρά με άλλα φάρμακα.

Τρόπος χρήσης:

α) Αφέψημα  για κρυολόγημα με 1 φύλλο ευκάλυπτου μαζί με τσάι του βουνού για 1-2 φορές ημερησίως.

β) Εισπνοές επάνω από σκεύος με νερό που βράζει και φύλλα ευκάλυπτου για αντικαταρροϊκή δράση και απολύμανση της ακμής.

Θυμάρι-Thymus vulgaris

Koντός (μέχρι 30 cm), μυρωδάτος, πολυετής θάμνος, αγγειόσπερμο, δικοτυλήδονο, της οικογένειας των χειλανθών. Γνωστό από την Αρχαιότητα, για τη χρήση του σαν ένα από τα πρώτα θυμιάματα κυρίως όμως σαν αντιμικροβιακό, αντιβακτηριδιακό, αντισηπτικό αλλά και αποχρεμπτικό, χωνευτικό, σπασμολυτικό, αντιφυσητικό αποσμητικό και τονωτικό. Οι θεραπευτικές του ιδιότητες οφείλονται στη θυμόλη και την καρβακρόλη. βασικά συστατικά του αιθέριου ελαίου του.

Προσοχή: δεν ενδείκνυται η χρήση του από εγκύους και η πολυήμερη εσωτερική χρήση.

Τρόπος χρήσης: σαν αφέψημα για απόχρεμψη, δυσπεψία, φούσκωμα, τόνωση  ή σαν κομπρέσα για την αντιμετώπιση της ψωρίασης και της ακμής, 1 κουταλιά αποξηραμένο θυμάρι ή 2 κουταλιές φρέσκο 1-2 φορές ημερησίως.

Λεβάντα-Lavandula officinalis

Θάμνος, αγγειόσπερμο, δικοτυλήδονο της οικογένειας των χειλανθών, γνωστή από τις ταρυχεύσεις της Αρχαίας Αιγύπτου και τα λουτρά των Αρχαίων Ελλήνων. Παρ’ ότι δεν υπάρχουν επαρκείς μελέτες θεωρείται  βότανο αντιασθματικό, αγχολυτικό, αντισπασμωδικό, αντιδιαρροϊκό, τονωτικό, υπνωτικό.

Σύμφωνα με το NCCAM -Εθνικό κέντρο συμπληρωματικής και εναλλακτικής ιατρικής τα αφεψήματα και τα εκχυλίσματα λεβάντας θέλουν προσοχή γιατί μπορεί να προκαλέσουν πονοκεφάλους, δυσκοιλιότητα, στομαχόπονο ή αλλαγή της όρεξης. Το Υπουργείο Γεωργίας της Κύπρου συστήνει τη χρήση μόνο της Lavandula officinalis της λεγόμενης βρώσιμης λεβάντας.

Τρόπος χρήσης: αφέψημα για χαλάρωση ή με διπλή δόση σαν αντιπιτυριδικό και τονωτικό σε λιπαρά μαλλιά. 1 κουταλάκι ξερή λεβάντα – 10′ σε 2 φλυτζάνια καυτό νερό.

Λουίζα-Aloysia citrodora ή aloysia triphylla

Βότανο διφορούμενου μεταφυσικού συμβολισμού, αφενός θεωρείται το φυτό που χρησιμοποιήθηκε για να επουλώσει τις πληγές του Εσταυρωμένου Χριστού, αφετέρου σε διαφορετικές κουλτούρες αποκαλείται “ο όλεθρος του διαβόλου”. Γνωστό φυλαχτό από την Αρχαία Αίγυπτο, χρησιμοποιείται σαν ηρεμιστικό, αντιπυρετικό, αντισπασμωδικό, διουρητικό, χωνευτικό. Με τη χαρακτηριστική λεμονάτη μυρωδιά του, ήρθε από την Αμερική στην Ευρώπη από τους Ισπανούς  θαλασσοπόρους τον 17 ο αιώνα. Η πιο συχνή χρήση γίνεται σε δίαιτες επειδή αποκαθιστά σαν διουρητικό την κατακράτηση. Περιέχει ικανοποιητικές ποσότητες αντιοξειδωτικών.

Προσοχή: α)στην εξωτερική χρήση της λουίζας γιατί είναι φωτοευαίσθητη και αφήνει κηλίδες στην επιδερμίδα β) σε εγκύους χορηγείται μετά από συμβουλή του γιατρού γ)η κατάχρηση μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στα νεφρά.

Τρόπος χρήσης: για το φούσκωμα και τη δυσπεψία, αφέψημα με 1 κουταλάκι αποξηραμένη λουίζα,  1/2 κουταλάκι ξερό δυόσμο, σταγόνες λεμονιού

Μαντζουράνα -Origanum majorana

Θάμνος πολυετής, μέχρι 60 cm, αγγειόσπερμο, δικοτυλήδονο της οικογένειας των χειλανθών, γνωστός από την Αρχαιότητα, με αναφορές από τον Γαληνό σαν φάρμακο για στομαχικές διαταραχές. Η καταγωγή της μαντζουράνας ορίζεται κάπου στη Μέση Ανατολή ενώ είναι γνωστή η χρήση του αφεψήματός της στους ψάλτες και τους μουσικούς. Θεωρείται χωνευτική, διουρητική, αντιεμετική, αποχρεμπτική, υποτασική και αντιδιαβητική.

Χρειάζεται προσοχή στην κατανάλωσή της από υποτασικούς και διαβητικούς.

Τρόπος χρήσης: α)σαν κλασσικό Κρητικό αφέψημα για κρυολόγημα και απόχρεμψη – 1 κουταλάκι μαντζουράνα, 1 κουταλάκι δίκταμο, 1 κουταλάκι τσάι του βουνού, ξύλο κανέλας  β) ελαφρύ αφέψημα με 1/2 κουταλάκι ξερή μαντζουράνα για χωνευτικό.

Μελισσόχορτο- Melissa officinalis

Mονοετής θάμνος, αγγειόσπερμο, δικοτυλήδονο, της οικογένειας των χειλανθών, συγγενής της μέντας, αρωματικό, με πλούσιο νέκταρ και συνέπεια τη μεγάλη προσέλευση μελισσών, εξ ου και το όνομα. Είναι από τα πιο γνωστά βότανα και θεωρείται τονωτικό, χωνευτικό, καταπραϋντικό, σπασμολυτικό, ελαφρύ υπνωτικό, αγχολυτικό,πλούσιο σε αντιοξειδωτικά, χρησιμοποιείται για τόνωση των εγκεφαλικών λειτουργιών (Αλτσχάϊμερ) και για έλεγχο του υπερθυρεοειδισμού.

Προσοχή σε άτομα με πρόβλημα στο θυρεοειδή.

Τρόπος χρήσης: χλιαρό αφέψημα για τόνωση με 1 κουταλιά μελισσόχορτο και 1 κουταλιά γύρη.

Mολόχα-Malva sylvestris

 Θάμνος, αγγειόσπερμο, δικοτυλήδονο της οικογένειας των μαλαχοειδών, γνωστό στην Ελλάδα από το 2000 π.Χ.. Αυτοφύεται σε όλη την Ελλάδα και χρησιμοποιείται στη μαγειρική (τσιγαριαστά άγρια χόρτα) αλλά και σαν θεραπευτικό αφέψημα. Μαλακτικό, βλενολυτικό θεωρείται ιδανικό για ήπιες ασθένειες του αναπνευστικού, σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και στομαχικό έλκος.

Χρειάζεται προσοχή στη σύγχρονη λήψη με αντιδιαβητικά ή φάρμακα με λίθιο.

Τρόπος χρήσης: αφέψημα σαν αποχρεμπτικό, 1 κουταλάκι αποξηραμένα άνθη μολόχας 2-3 φορές ημερησίως.

Ρίγανη-Origanum vulgare

Θάμνος, πολυετής, αγγειόσπερμο, δικοτυλήδονο, της οικογένειας των χειλανθών, αυτοφύεται αλλά και καλλιεργείται σε όλη την Ελλάδα. Από τα πιο γνωστά βότανα, από την Αρχαιότητα μέχρι σήμερα, όχι μόνο για τη χρήση του στη μαγειρική αλλά και για τις θεραπευτικές του ιδιότητες. Χρησιμοποιείται σαν αντιρευματικό, αντιδιαρροϊκό, αντιφλεγμονώδες, τοπικό αντιβιοτικό (με χαρακτηριστική χρήση στις νέες τρύπες των αυτιών όπου τοποθετούσαν ένα ξυλάκι από ρίγανη μέχρι να σταματήσει να έχει πληγή),αντιυπερτασικό, αποχρεμπτικό,τονωτικό, αντισηπτικό.

Προσοχή στη χρήση από εγκύους και σε υποτασικούς.

Τρόπος χρήσης: αφέψημα για τυμπανισμό 1/2 κουταλάκι αποξηραμένη ρίγανη με 1 κουταλάκι δυόσμο, 1-2 φορές ημερησίως.

Tαραξάκο, Πικραλίδα, Αγριοράδικο-Τaraxacum officinale

Το γνωστό μας αγριοράδικο δεν γίνεται μόνο νόστιμη βραστή σαλάτα αλλά και αφέψημα. Θάμνος, αγγειόσπερμο, της οικογένειας των αστεροειδών, θεωρείται παράσιτο στους χλοοτάπητες αλλά συγχρόνως χρησιμοποιείται και σαν διουρητικό φάρμακο. Πλούσιο σε αντιοξειδωτικά, μέταλλα και βιταμίνες αναφέρεται στη λαϊκή παράδοση σαν καθαριστικό του αίματος. Τονωτικό του ήπατος και των νεφρών, διουρητικό, χωνευτικό, ορεκτικό, ήπιο καθαρτικό.

Χρειάζεται προσοχή, σύμφωνα με το NCCAM (Εθνικό κέντρο συμπληρωματικής και εναλλακτικήε Ιατρικής) στη χρήση από άτομα με λοιμώξεις και φλεγμονές στη χοληδόχο κύστη.

Τρόπος χρήσης: διουρητικό αφέψημα με 1 κουταλιά αποξηραμένη πικραλίδα για 2-3 φορές ημερησίως.

Tίλιο, Φλαμούρι, Φιλύρα-Tilia Cordata και Tilia Platyphyllos

Φυλλοβόλο δένδρο που φθάνει τα 60 m, αγγειόσπερμο, δικοτυλήδονο, της οικογένειας των φιλυροειδών. Kαλλωπιστικό και φαρμακευτικό δένδρο, με πιο γνωστές τις διουρητικές του ιδιότητες. Εφιδρωτικό, αντιεμετικό, ήπιο χαλαρωτικό, χωνευτικό, αντιβηχικό. Χρήσιμα τα φύλλα του, οι μυρωδάτοι ανθοί του αλλά και ο φλοιός.

Χρειάζεται προσοχή από ανθρώπους που παίρνουν διουρητικά ή φάρμακα που περιέχουν λίθιο.

Τρόπος χρήσης: αφέψημα σαν ήπιο χαλαρωτικό με 1 κουταλιά αποξηραμένα άνθη τίλιου, 1 κουταλιά χαμομήλι, 1 ώρα πριν το βραδυνό ύπνο.

Τσάι του βουνού-Sideritis syriaca

Η Κρητική μαλοτύρα, το Ελληνικό τσάι του βουνού, δεν έχει καμιά σχέση με το γνωστό μας τσάι. Θάμνος, αγγειόσπερμο, δικοτυλήδονο της οικογένειας των χειλανθών, έχει περίπου 17 διαφορετικά είδη στα Ελληνικά βουνά. Μελέτες δείχνουν τις αποχρεμπτικές και χωνευτικές του ιδιότητες. Θεωρείται ιδανικό αφέψημα για το κρυολόγημα και τις παθήσεις του αναπνευστικού, μαλακτικό για την τραχεία και το φάρυγγα αλλά και χρήσιμο βότανο στις γαστρεντερικές διαταραχές. Περιέχει ικανές ποσότητες σε αντιοξειδωτικά. Όπως σε όλα τα άγρια βότανα χρειάζεται, όταν τα συλλέγουμε να φροντίζουμε να μην καταστρέφουμε και να μην ξεριζώνουμε τα φυτά αλλά με σεβασμό στη φύση και σε ότι μας προσφέρει, να φροντίζουμε να αφήνουμε κλαδιά και ανθούς ώστε να συνεχίζει να αναπτύσσεται και να αναπαράγεται.

Ήπια χρήση του, δεν έχει αντενδείξεις εκτός από άτομα με συγκεκριμένες αλλεργίες.

Τρόπος χρήσης: αφέψημα για κοινό κτυολόγημα με 1 κουταλιά τσάι του βουνού, δίκταμο, μέλι, λεμόνι

Tσουκνίδα-Urtica dioica

Η τσουκνίδα είναι θάμνος, αγγειόσπερμο, δικοτυλήδονο, της οικογένειας των κνιδοειδών. Γνωστή όχι μόνο για τη φαγούρα που προκαλούν τα χνουδωτά φύλλα της αλλά και για τις θεραπευτικές της ιδιότητες και τη χρήση της στη μαγειρική. Πλούσια σε μέταλλα και ιχνοστοιχεία, χρησιμοποιείται στην αντιμετώπιση της αρθρίτιδας, στα νεφρά (πέτρες), ουρικό οξύ, καλή κυκλοφορία του αίματος και  σαν αποτοξινωτικό.

Χρειάζεται προσοχή από άτομα με προβλήματα στα νεφρά, διαβήτη ή υπέρταση, από άτομα με αλλεργίες και δεν ενδείκνηται η χρήση της από εγκύους και θηλάζουσες.

Τρόπος χρήσης: αφέψημα για αποτοξίνωση, 2 κουταλιές για 2 l νερό μετά από βαριά γεύματα.

Φασκόμηλο-Salvia officinalis

Θάμνος πολυετής, αγγειόσπερμο, δικοτυλήδονο, της οικογένειας των χειλανθών γνωστό σαν αλιφασκιά ή σάλβια. Ένα από τα πιο γνωστά Ελληνικά βότανα με έντονη και χαρακτηριστική μυρωδιά θεωρείται αποχρεμπτικό, αντιυδρωτικό, εμμηναγωγό, αντιπυρετικό, τονωτικό, αντιδιαρροϊκό, αντιβηχικό, χωνευτικό, καρδιοτονωτικό, βοηθητικό σε φαρυγγίτιδες και ουλίτιδες.

Δεν επιτρέπεται η χρήση από εγκύους και κυρίως από θηλάζουσες μητέρες. Παραδοσιακά το χρησιμοποιούσαν για να “κόψουν” το γάλα στις μητέρες.

Τρόπος χρήσης: αφέψημα για πονόλαιμο ή διάρροια, 1 κουταλάκι αποξηραμένο φασκόμηλο με χυμό λεμόνι 2-3 φορές ημερησίως.

Χαμομήλι-Chamomilla

Το πρώτο σε χρήση Ελληνικό βότανο, το χαμομήλι είναι πώα, μονοετής, αγγειόσπερμο, της οικογένειας των αστεροειδών. Έρευνες έχουν δείξει ότι τα συστατικά που περιέχει έχουν ηρεμιστική και αγχολυτική δράση δικαιώνοντας έτσι τη πλατιά χρήση του. Ήπιο αντιβιοτικό, χωνευτικό, καταπραϋντικό, αντιφλεγμονώδες, με αντικαρκινικές ιδιότητες. Χρησιμοποιείται στην φαρμακευτική, κοσμετολογία, βιομηχανία τροφίμων και στις παιδικές τροφές.

Χρειάζεται προσοχή σε άτομα με αλλεργίες, σε άτομα που παίρνουν αντιπηκτικά ή άλλα φάρμακα που αλληλεπιδρούν.

Τρόπος χρήσης: αφέψημα με 1 κουταλιά αποξηραμένο χαμομήλι και 1 κουταλιά τίλιο για ελαφρύ χαλαρωτικό, 1 ώρα πριν το βραδυνό ύπνο.

Οι θεραπευτικές ιδιότητες των βοτάνων, παρ’ ότι για τα περισσότερα απ’ αυτά δεν έχουν ανακοινωθεί ενδελεχείς μελέτες, με λάθος χειρισμό τους και υπερβολική χρήση, μπορεί να  φέρουν τα αντίθετα από τα αναμενόμενα αποτελέσματα ειδικά σε περιπτώσεις που αλληλεπιδρούν με άλλα φάρμακα. Χρειάζεται προσοχή από άτομα με αλλεργίες, από εγκύους και θηλάζουσες αλλά και από τα παιδιά. Για τη σωστή χρήση τους καλό είναι να συμβουλευόμαστε τους ειδικούς θεραπευτές και πάνω απ’ όλα να μην κάνουμε κατάχρηση σε κανένα απ’ αυτά.

Οι συνταγές για αφεψήματα δεν είναι ιατρικές συμβουλές αλλά παραδοσιακή γνώση.

Α.Χ.

Τρόπος χρήσης: για πονοκέφαλο, νεύρωση στομάχου, γαστρίτιδα, χωνευτικό, κρυολόγημα αλλά και για πλύσεις σε φαρυγγίτιδα και πονόλαιμο-1 κουταλιά σε αφέψημα 1-2 φορές ημερησίως.

Α.Χ.

Παραδοσιακή συνταγή από τη Σαντορίνη. Το χλωροτύρι της Σαντορίνης δεν το βρίσκουμε εύκολα σε άλλα μέρη της Ελλάδας, έτσι μπορούμε να το αντικαταστήσουμε με μοτσαρέλλα, φέτα ή άλλα τυριά της επιλογής μας.

Υλικά για 4-5 μερίδες

• 4 μέτριες μελιτζάνες φλάσκες
• 4 ώριμες τομάτες ξεφλουδισμένες και τριμμένες στον τρίφτη
• 1 μέτριο ξερό κρεμμύδι
• 3 σκελίδες σκόρδο
• 4 κουταλιές ψιλοκομμένο μαϊντανό
• 4 κουταλιές ψιλοκομμένο βασιλικό
• 1 πρέζα ψιλοκομμένο δυόσμο
• αλατοπίπερο
• 1 κοφτό κουταλάκι ζάχαρη
• ελαιόλαδο
• 400 gr περίπου χονδροτριμμένο χλωροτύρι ή μοτσαρέλλα ή φέτα με 1 φλυτζάνι τυρί που λιώνει

Παρασκευή

1. Κόβουμε σε φέτες τις μελιτζάνες, τις λαδώνουμε, τις αλατοπιπερώνουμε και τις ψήνουμε στο φούρνο σε ταψί με λαδόκολλα, (εναλλακτικά τις τηγανίζουμε και τις αφήνουμε πάνω σε χαρτί κουζίνας για να αφήσουν το περίσσευμα του λαδιού).
2. Σωτάρουμε το ψιλοκομμένο κρεμμύδι με το σκόρδο, προσθέτουμε τις τομάτες, τη ζάχαρη, αλατοπιπερώνουμε και μαγειρεύουμε τη σάλτσα για 1 τέταρτο περίπου ή μέχρι να εξατμισθούν τα πολλά υγρά.
3. Στο τέλος προσθέτουμε τα μυρωδικά και αποσύρουμε από την εστία.
4. Σε μικρό ταψί απλώνουμε το 1/3 της σάλτσας, φέτες μελιτζάνας, τριμμένο τυρί και συνεχίζουμε μέχρι να τελειώσουν τα υλικά.
5. Πασπαλίζουμε με τυρί και ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 180 βαθμούς για 30′ περίπου ή μέχρι να ροδίσει η κρούστα των τυριών.

ΤIP

Αν χρησιμοποιήσουμε φέτα προσέχουμε το αλάτι.

Α.Χ.

• 500 gr σπαγγέτι
• 6 φρέσκες μέτριες τομάτες
• 2-3 σκελίδες σκόρδο
• 2 κλαδάκια φρέσκο βασιλικό
• 10-12 ελιές Καλαμών (ή παραπάνω αν μας αρέσουν)
• αλατοπίπερο
• 1 κουταλάκι ζάχαρη
• ελαιόλαδο
• 1 πρέζα ρίγανη

Παρασκευή

1. Ξεκινάμε με τη σάλτσα: τρίβουμε στη χοντρή πλευρά του τρίφτη τις τομάτες,  ψιλοκόβουμε τα σκόρδα, καθαρίζουμε τις ελιές από τα κουκούτσια ή τις αφήνουμε όπως είναι (με προσοχή αν φάνε παιδιά) και ζεσταίνουμε το λάδι σε πλασοτέ κατσαρόλα.
2. Προσθέτουμε τις τομάτες με τα σκόρδα στο ζεστό λάδι, αλάτι-πιπέρι-ζάχαρη,  και βράζουμε για 10′ τη σάλτσα ή μέχρι να εξατμισθούν τα περισσότερα υγρά. Προς το τέλος του μαγειρέματος της σάλτσας προσθέτουμε τις ελιές και τα κλαδιά του βασιλικού.
3. Ωστόσο έχουμε βράσει τα μακαρόνια σε μπόλικο αλατισμένο νερό.
4. Σουρώνουμε τα μακαρόνια και τα μεταφέρουμε στην κατσαρόλα χωρίς να τα κρυώσουμε. Ανακατεύουμε ελαφρά και σερβίρουμε αμέσως.

TIPS

• Τα μακαρόνια δεν χρειάζονται “κάψιμο” με λάδι ή άλλη λιπαρή ύλη.
• Αν δεν θέλουμε να καταναλώσουμε αμέσως όλη την ποσότητα του φαγητού, κρυώνουμε τα μακαρόνια με το σουρωτήρι κάτω απ’ τη βρύση, τα σουρώνουμε καλά και τα λαδώνουμε ελαφρά με ελαιόλαδο. Την ώρα του σερβιρίσματος προσθέτουμε ελάχιστο νερό στη σάλτσα, τα ανάλογα μακαρόνια, ζεσταίνουμε καλά και σερβίρουμε.
• Οι Ιταλοί συνηθίζουν να μη προσθέτουν  τη σάλτσα επάνω στα μακαρόνια αλλά να τα ανακατεύουν μέσα στην κατσαρόλα πριν τα σερβίρουν!
• Το τριμμένο τυρί μπορεί να κάνει πιο “γεμάτη” τη γεύση αλλά συγχρόνως το φαγητό γίνεται πιο δύσπεπτο και χάνει τις μυρωδιές από τη σάλτσα. Άσε που ανεβαίνουν κι οι θερμίδες…

Α.Χ.

Για τους εραστές του φινόκιο μια και η υπογεύση του μένει στο στόμα για ώρες.

Υλικά για ταρτιέρα 28 cm

για τη βάση

• 300 gr αλεύρι για όλες τις χρήσεις
• 1 κουλάκι μπέηκιν πάουτερ
• 70 gr μαργαρίνη
• 70 gr καλαμποκέλαιο
• 1 αυγό
• αλατοπίπερο
• 2-3 κουταλιές ξύδι
•  αν χρειαστεί 3-4 κουταλιές νερό

Ζυμώνουμε όλα τα υλικά μαζί ελαφρά και αφού τυλίξουμε τη ζύμη με μεμβράνη την αφήνουμε στο ψυγείο μέχρι να ετοιμάσουμε τη γέμιση.

για τη γέμιση

• 3 φρέσκα κρεμμυδάκια ψιλοκομμένα
• 2 καρότα τριμμένα
• προαιρετικά 1 κολοκύθι τριμμένο
• 2 μαραθόριζες ή 400 gr περίπου κομμένες σε λεπτές φέτες
• 1 μικρή χούφτα καλαμπόκι
•  1/2 κόκκινη πιπεριά σε μικρούς κύβους
• 2 σπόρους κάρδαμου σπασμένους
• 2 κουταλιές ψιλοκομμένο μαϊντανό
• 3 -4 κουταλιές βασιλικό
• 5 κουταλιές ελαιόλαδο ή καλαμποκέλαιο
• 1 φλυτζάνι τριμμένα τυριά
• 200 gr γάλα
• 2 αυγά
• αλάτι και μπόλικο πιπέρι

Παρασκευή 

1. Απλώνουμε τα 2/3 της ζύμης στην ταρτιέρα και με το υπόλοιπο 1/3 κάνουμε κορδόνια για να καλύψουμε τα πλαϊνά της φόρμας. Ψήνουμε για 1/4 της ώρας σε προθερμασμένο φούρνο στους 180 βαθμούς , για να θωρακίσουμε τη ζύμη και να μη μαλακώσει με τα υγρά της γέμισης.
2. Βγάζουμε τη βάση από το φούρνο και την αφήνουμε να κρυώσει.
3. Σωτάρουμε ελαφρά όλα τα λαχανικά σε τηγάνι κι αν είναι σκληρό το φινόκιο προσθέτουμε λίγο νερό μέχρι να μαλακώσει.
4. Κατεβάζουμε το τηγάνι και αφού αφήσουμε για λίγο να πέσει η θερμοκρασία προσθέτουμε τα υπόλοιπα υλικά.
5. Γεμίζουμε την κρύα βάση με τη γέμιση και ψήνουμε για 40′ περίπου ή μέχρι να ροδίσει καλά η επιφάνεια. Αφήνουμε λίγο να κρυώσει και σερβίρουμε.

Α.Χ.

Πλούσιο και γευστικό μείγμα που μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε σαν μια πολύ γρήγορη σάλτσα σε ζυμαρικά, σε πίτσα ή ακόμα επάνω σε μπρουσκέτες.

Υλικά

• 20 περίπου μαύρες ελιές χωρίς τα κουκούτσια
• 2 κουταλιές κάππαρη
• 1 σκελίδα σκόρδο
• 1 κουταλιά ψιλοκομμένο μαϊντανό ή βασιλικό
• 1 κουταλιά ξύσμα λεμονιού
• 1 κουταλιά άσπρο ξύδι
• 1/3 φλυτζανιού ελαιόλαδο
• προαιρετικά 1/2 φλυτζάνι ασπρισμένα αμύγδαλα
• αλατοπίπερο

Παρασκευή

1. Μουσκεύουμε τα αμύγδαλα από την προηγούμενη ημέρα, τα ξεφλουδίζουμε και τα πολτοποιούμε.
2. Βάζουμε όλα τα υπόλοιπα υλικά, εκτός από το λάδι, στο μπλέντερ και τα χτυπάμε μέχρι να λιώσουν.
3. Προσθέτουμε τα αμύγδαλα και το λάδι και ανακατεύουμε καλά. Δοκιμάζουμε το αλατοπίπερο, το ξύδι  και αν χρειάζεται διορθώνουμε.
4. Αλατοπίπερο προσθέτουμε στο τέλος γιατί και οι ελιές και η κάππαρη είναι αλμυρά.

Α.Χ.

Με ότι και να συνοδεύσουμε αυτά τα λαχανικά, που βρίσκονται κλεισμένα μέσα σε τραγανές φουσκίτσες, θα είναι υπέροχα και έχουν πολλές πιθανότητες να παρασύρουν και τα παιδιά μας, που πολλές φορές αντιστέκονται δυναμικά, στο να τα έχουν συχνά στο τραπέζι.

Υλικά

για τη συνοδευτική σάλτσα

α’  1 δόση αϊολί

ή

β’  1 δόση μαγιονέζα ανακατεμένη με

1 κουταλιά της σούπας ψιλοκομμένο θυμάρι ή δυόσμο

1 κουταλιά της σούπας ξύσμα λεμονιού

ή

γ’  σάλτσα γιαουρτιού με

1 κεσεδάκι γιαούρτι

αλατοπίπερο

χυμό και ξύσμα λεμονιού

1 κουταλιά της σούπας ψιλοκομμένο δυόσμο

—–

1 κιλό ανάμικτα λαχανικά κομμένα σε μικρές μπουκιές: κολοκυθάκια, μπρόκολο, κουνουπίδι, σπαράγγια, καρότα, πατάτες, φασολάκια, πιπεριές, αγκινάρες, μαραθόριζα, κρεμμύδια.

—–

για το κουρκούτι

• 2 αυγά
• 2 κουτ. της σούπας ελαιόλαδο
• 10 κουτ. της σούπας αλεύρι
• 250 ml μπύρα
• 2-3 κουταλιές της σούπας ψιλοκομμένο βασιλικό ή δυόσμο
• 1/2 κουταλάκι αλάτι
• 1/2 κουταλάκι πιπέρι
• —

σπορέλαιο για το τηγάνισμα

Παρασκευή

1. Ετοιμάζουμε τη μαγιονέζα ή τη σάλτσα γιαουρτιού και τη βάζουμε στο ψυγείο.
2. Χτυπάμε αρχικά το ασπράδι μέχρι να γίνει σαν γιαούρτι και το αφήνουμε στην άκρη μέχρι να χτυπήσουμε όλα τα υπόλοιπα υλικά του κουρκουτιού και κατόπιν το προσθέτουμε αναδεύοντας απαλά με μαρίς ή σπάτουλα.
3. Βάζουμε αρκετό λάδι σε βαθιά κατσαρόλα να κάψει και βουτάμε λίγα-λίγα τα λαχανικά στο κουρκούτι. Τα τινάζουμε ελαφρά να πέσει το περίσσευμα και τα ψήνουμε για 2-3 λεπτά μέχρι να αποκτήσουν μια χρυσή, τραγανή κρούστα. Τα ακουμπάμε σε χαρτί κουζίνας και συνεχίζουμε με τα υπόλοιπα.
4. Τα σερβίρουμε ζεστά και συνοδεύουμε με όποια σάλτσα διαλέξουμε.

Α.Χ.