Υλικά για 1 μεγάλη ζεστή σαλάτα.

• 1/2 κιλό καθαρισμένο σταμναγκάθι
• 250 gr τοματίνια
• 1/2 καυτερή πιπεριά κέρατο ή 2 τσούσκες
• 1 κουταλιά τριμμένο τζίντζερ
• 1-2 σκελίδες τριμμένο σκόρδο
• 1/4 φλυτζάνι ελαιόλαδο
• αλατοπίπερο

Παρασκευή

1. Ζεματάμε για λίγη ώρα το σταμναγκάθι στο νερό.
2. Αποσύρουμε και σουρώνουμε καλά.
3. Περνάμε από το μούλτι την πιπεριά, το σκόρδο, το τζίντζερ και σωτάρουμε με το λάδι ελαφρά σε βαθύ τηγάνι.
4. Προσθέτουμε τα τοματίνια και τα “γυρνάμε” 2-3 φορές.
5. Τέλος προσθέτουμε το σταμναγκάθι, αλατοπιπερώνουμε, ανακατεύουμε, αποσύρουμε και σερβίρουμε.

TIP

Το σταμναγκάθι τρώγεται περίφημα και άψητο, κρατώντας όλα τα συστατικά του. Για να μαλακώσουμε την πίκρα του μπορούμε να το ανακατέψουμε με άλλα σαλατικά.

Α.Χ.

Υλικά

• 1/2 κιλό σταμναγκάθι
• 1/2 φλιτζ. ψιλοκομμένη μαραθόριζα
• 100-150 γρ. φέτα θρυμματισμένη
• 1 αυγό
• 1 κρεμμύδι ψιλοκομμένο
• 1 σκελίδα σκόρδο ψιλοκομμένο ή λιωμένο
• 10 -15 ψιλοκομμένα φύλλα φρέσκου δυόσμου
• 3 κ.σ. ψιλοκομμένο μάραθο
• ξύσμα από ένα λεμόνι
• 1/2 κ.γ. ρίγανη
• 1/3 κ.γ. κύμινο
• 3 έως 5 (ανάλογα με το μέγεθος) παξιμάδια Κυθήρων τριμμένα
• 3 κ.σ. αλεύρι
• 6 κ.σ. ελαιόλαδο
• αλάτι – πιπέρι

Σάλτσα

• 2 πιπεριές Φλωρίνης
• 2 κ.σ. ελαιόλαδο
• 1/3 κ.γ. ρίγανη
• 1 κ.σ. ξύδι
• 1 κ.γ. μέλι
• αλάτι – πιπέρι

Προετοιμασία

1. Πλένουμε καλά και καθαρίζουμε τα σταμναγκάθια.
2. Τα βράζουμε σε αλατισμένο νερό για 5 λεπτά και τα ψιλοκόβουμε.
3. Με το μισό ελαιόλαδο σοτάρουμε το κρεμμύδι, την μαραθόριζα και το σκόρδο μέχρι να χρυσίσουν.
4. Βάζουμε όλα τα υλικά σε μία λεκανίτσα και τα ανακατεύουμε καλά. Αφήνουμε το μείγμα για μισή με μία ώρα στο ψυγείο.
5. Πλάθουμε τα μπιφτέκια και τα βάζουμε σε ελαφρά λαδωμένο ταψί.
6. Ψήνουμε στους 180 για 20 με 30 λεπτά ή μέχρι να πάρουν χρώμα.

Προετοιμασία σάλτσας

1. Καίμε τις πιπεριές πάνω στο γκαζάκι του καφέ μέχρι να μαυρίσουν και να μαλακώσουν.
2. Καθαρίζουμε τις πιπεριές από την καμένη φλούδα (αν μείνουν λίγα κομματάκια δεν πειράζει).
3. Αφήνουμε τις πιπεριές να κρυώσουν, κόβουμε τα κοτσάνια, βγάζουμε τα σπόρια και βάζουμε όλα τα υλικά στο μπλέντερ.
4.  χτυπάμε μέχρι να λιώσουν καλά οι πιπεριές.

Tips

1. Το σταμναγκάθι πικρίζει λίγο, γιαυτό έκανα μία λίγο γλυκιά σάλτσα, αν δεν σας αρέσει η γεύση από το σταμναγκάθι μπορείτε να βάλετε ότι άλλα χόρτα θέλετε.
2. Τα μπιφτέκια γίνονται πολύ ωραία αν προσθέσετε και λίγο μανούρι, σε αυτή την περίπτωση μην βάλετε μέλι στη σάλτσα.

Ένα από τα πιο δημοφιλή και νόστιμα άγρια χόρτα. Με γλυκιά μυρωδιά γάλακτος, τρώγεται ωμή σε σαλάτες και μαζί με ωμά άγρια σταμναγκάθια, λεμόνι και αγνό ελαιόλαδο είναι μια από τις πιο νόστιμες Κρητικές σαλάτες.

Είναι γνωστή από το Βυζάντιο και το Μεσαίωνα με τις ονομασίες γαλακτίτις και γαλακτίδα αντίστοιχα.

Περιγραφή

Πόα, πολυετής, φυτρώνει σε γόνιμα αλλά και άγονα βραχώδη εδάφη. Ανήκει στην πολυποίκιλη οικογένεια των αστεροειδών- Asteraceae. Συναντάται κυρίως στη Μεσόγειο και σε εύκρατα κλίματα. Το ώριμο φυτό δημιουργεί ξυλώδη ρίζα που επάνω της αναπτύσσονται νέα φυτά.

Όλο το φυτό περιέχει γαλακτώδη, μυρωδάτο χυμό. Τα φύλλα της είναι μακρόστενα, με διαφοροποιούμενα σχήματα, ελαφρά σαρκώδη. Ανθίζει την Άνοιξη, με κίτρινα άνθη που αναπτύσσονται πάνω σε μακρείς μίσχους και φθάνει τα 20-40 cm. Oι σπόροι διαθέτουν πτητικά όργανα που διευκολύνουν τη διασπορά του φυτού.

Χρήσεις της γαλατσίδας.

Φαρμακολογία

Αποτοξινωτική, δροσιστική, πλούσια σε μέταλλα και ιχνοστοιχεία.

Τελευταίες μελέτες, δείχνουν ότι βοηθά στη θεραπεία ελαφρών μορφών καρκίνου του δέρματος (όχι του μελανώματος). Τα φύλλα της χρησιμοποιούνται σαν επίθεμα και έχουν αναλγητικές ιδιότητες.

Μαγειρική

Οι γαλατσίδες πριν ανθίσουν είναι δροσερές και ζουμερές κι έτσι τρώγονται ωμές, δίνοντας τη χαρακτηριστική μυρωδιά τους στα άλλα σαλατικά.

Μαγειρεύονται φρικασέ, γιαχνί, τσιγαριαστές και συνδυάζονται με πικρά χόρτα για να μαλακώνουν τη γεύση.

Α.Χ.

Το σταμναγκάθι είναι είδος ραδικιού και γίνεται πάνω σε πολύ αγκαθωτό θάμνο. Παραδοσιακό χόρτο στο τραπέζι των Κρητικών, τρώγεται βραστό, φρικασέ αλλά και ωμό σαν σαλάτα.

Το άγριο σταμναγκάθι μαζεύεται την Άνοιξη σε ορεινές περιοχές αλλά και σε βραχώδη σημεία κοντά στη θάλασσα. Παρ’ ότι λέγεται ότι βρίσκεται μόνο στη Κρήτη, έχω βρει μπόλικο σταμναγκάθι σε νησιά και σε παραλιακά μέρη της Εύβοιας.

Σήμερα το βρίσκουμε συχνά στα ενημερωμένα σούπερ μάρκετ όλο το χρόνο μια και καλλιεργείται.

Λίγο πικρό αλλά πολύ νόστιμο, συνδυάζεται εύκολα στις σαλάτες.

Υλικά για 1 μεγάλη σαλάτα

• 200 gr καθαρισμένο σταμναγκάθι
• 1/2 ματσάκι  χονδροκομμένη ρόκα
• τα φιλετάκια από 1 μεγάλο πορτοκάλι
• 20 φύλλα δυόσμου
• 1 χούφτα κάσσιους ή αμύγδαλα κομμένα στη μέση

για την πέστο πορτοκαλιού

• χυμό και ξύσμα από 1 μεγάλο πορτοκάλι
• χυμό από 1 λεμόνι
• 1/3 φλυτζανιού κάσσιους ή αμύγδαλα
• 1 κουταλιά ξύδι
• 1/2 φλυτζάνι λάδι
• αλατοπίπερο
• μια πρέζα τσίλι
• 1/2 σκελίδα σκόρδο

Παρασκευή

1. Χονδροκόβουμε τα υλικά και τα ανακατεύουμε ελαφρά.
2. Ρίχνουμε στο μίξερ τα κάσσιους και τα πολτοποιούμε. Προσθέτουμε τα υπόλοιπα υλικά της σάλτσας εκτός από το λάδι και χτυπάμε δυνατά.
3. Αφού ομογενοποιηθούν τα υλικά χαμηλώνουμε την ταχύτητα και προσθέτουμε σιγά-σιγά το λάδι.
4. Σερβίρουμε σε μεγάλο πιάτο, ανακατεύοντας καλά  με την πέστο.

Α.Χ.