Υλικά 

• 1 φλυτζάνι μουσκεμένα και σκουπισμένα κάσιους
• 1 φλυτζάνι τριμμένο και στραγγισμένο αγγούρι
• 3 κουταλιές ψιλοκομμένο άνηθο
• 4 φυλλαράκια δυόσμο ψιλοκομμένο
• αλατοπίπερο
•  1 κουταλιά μηλόξυδο
• 2-3 σκελίδες ψιλοτριμένο σκόρδο
• 2-3 κουταλιές ελαιόλαδο

Παρασκευή

1. Πολτοποιούμε τα κάσιους μέχρι να γίνουν κρέμα.
2. Μεταφέρουμε τον πολτό σε μπωλ και προσθέτουμε όλα τα υλικά.
3. Ανακατεύουμε καλά και αφήνουμε στο ψυγείο, πριν το σερβίρουμε,  για 1 ώρα περίπου.

Α.Χ.

Υλικά για 2 μερίδες

• 400 gr καθαρισμένο σπανάκι
• 1 ξερό κρεμμύδι σε φέτες
• 2 φρέσκα κρεμμύδια
• 2 σκελίδες σκόρδο σε φέτες
• 1 μεγάλη ή 2 μικρές πιπεριές Φλωρίνης σε φέτες
• 6 λιαστά τοματάκια
• αλατοπίπερο
• μοσχοκάρυδο
• 1/3κουταλάκι μαραθόσπορο
• 1/2 φλυτζάνι ανάμεικτο βασιλικό με δυόσμο
• 3 κουταλιές ούζο

Παρασκευή

1. Σωτάρουμε μέχρι να ροδίσουν ελαφρά κρεμμύδι, σκόρδο και πιπεριές μαζί με τα μπαχαρικά.
2.  Προσθέτουμε τα λιαστά τοματάκια κομμένα σε μεγάλα κομμάτια, το σπανάκι και αφήνουμε να βγάλει τα υγρά του και να μαγειρευτεί χωρίς να λιώσει.
3. Όταν μείνει με το λάδι σβήνουμε με το ούζο, αφήνουμε να εξατμισθεί το αλκοόλ, προσθέτουμε βασιλικό και δυόσμο, ανακατεύουμε, αφήνουμε για 2′ και κατεβάζουμε.
4. Σερβίρουμε με σπυρωτό μπασμάτι, κινόα, τηγανιτές πατάτες ή συνοδεύουμε μπιφτεκάκια από όσπρια.

Α.Χ.

Υλικά για 12 περίπου ρεβυθοκεφτέδες

• 2 φλυτζάνια βρασμένα ρεβύθια
• 1 μέτριο ξερό κρεμμύδι
• 2 σκελίδες σκόρδο
• 2 φέτες ψωμί
• 1/2 πιπεριά Φλωρίνης
• 4 κουταλιές ελαιόλαδο
• 6 κουταλιές ψιλοκομμένο μαϊντανό
• 3 κουταλιές ψιλοκομμένο δυόσμο
• αλατοπίπερο
• 1/3 κουταλιάς κάρυ
• 1/3 κουταλιάς κύμινο
• 1 ψιλοκομμένο τσίλι ή 1 πρέζα πιπέρι καγιέν
• ξύσμα από 1 μεγάλο ακέρωτο λεμόνι ή λάιμ
• 4-5 κουταλιές αλεύρι ή όσο πάρει για να έχουμε σταθερό αλλά όχι πολύ σφυχτό μείγμα

Αυξομειώνουμε τις ποσότητες των μπαχαρικών ανάλογα με τα γούστα μας.

για το ντιπ

• 1/2 μεγάλο σφιχτό αγγούρι ψιλοτριμμένο και στημένο στο χέρι
• 2 σκελίδες σκόρδο ψιλοκομμένο
• 3 κουταλιές άσπρο ταχίνι
• χυμό και ξύσμα από 1 λεμόνι
• αλατοπίπερο
• 1 κουταλιά μέλι
• 10 φύλλα δυόσμο ψιλοκομμένο
• ίσως ελάχιστο νερό

Παρασκευή

1. Περνάμε από το μούλτι τα ρεβύθια χωρίς να τα κάνουμε κρέμα και τα μεταφέρουμε σε λεκάνη.
2. Χτυπάμε στο μούλτι κρεμμύδι, πιπεριά, μαϊντανό, δυόσμο, ελαιόλαδο μέχρι να ψιλοκοπούν.
3. Μεταφέρουμε όλα τα υλικά μαζί με το ψωμί, ψιχουλιαστό και όχι μουσκεμένο, στη λεκάνη με τα ρεβύθια και ανακατεύουμε καλά.
4. Αφήνουμε για λίγο ώστε το ψωμί να τραβήξει τα υγρά, πλάθουμε σε μέτρια κεφτεδάκια, αλευρώνουμε, τηγανίζουμε μέχρι να ροδίσουν και αφήνουμε τα ρεβυθοκεφτεδάκια επάνω σε χαρτί κουζίνας να στραγγίσει το λάδι.

Σερβίρουμε με ντιπ αγγουριού με ταχίνι.

ντιπ αγγουριού με ταχίνι

Ανακατεύουμε όλα τα υλικά καλά και αφήνουμε στο ψυγείο να δροσίσει.

Α.Χ.

Μια μεγάλη τέτοια σαλάτα θα μπορούσε να είναι κι ένα πλήρες γεύμα!

Υλικά

• 300 gr φύλλα σπανάκι
• 2 γκρέιπ φρουτ
• 1 χούφτα δυόσμο
• 30 gr κουκουνάρι

σάλτσα αβοκάντο

• 1/2 ώριμο αβοκάντο
• 6-7 φύλα δυόσμου
• χυμό από 1 ζουμερό λεμόνι
• αλατοπίπερο
• 1 πρέζα μοσχοκάρυδο

Παρασκευή 

1. Πλένουμε και στεγνώνουμε τα φύλλα από το σπανάκι.
2. Φιλετάρουμε τα γκρέιπ φρουτ και τα προσθέτουμε στο σπανάκι μαζί με τα υπόλοιπα υλικά, ανακατεύουμε ελαφρά και σερβίρουμε με τη σάλτσα αβοκάντο.

σάλτσα

Χτυπάμε τα υλικά με 1/2 ποτήρι νερό ή χυμό καρότου μέχρι η σάλτσα να γίνει εντελώς απαλή. Διατηρούμε στο ψυγείο.

TIP

Για να φιλετάρουμε τα γκρέιπ φρουτ αλλά και όλα τα εσπεριδοειδή ακολουθούμε τα εξής.

• Καθαρίζουμε με μαχαίρι τη φλούδα τόσο βαθειά ώστε να φανεί η σάρκα του φρούτου.
• Κόβουμε στη μέση και αφαιρούμε τα κουκούτσια που φαίνονται.
• Κόβουμε κάθετα με το μαχαίρι δίπλα από τη μεμβράνη κάθε φέτας και αφαιρούμε ένα-ένα το κάθε φιλετάκι, κατεβάζοντας πρώτα τη μεμβράνη που φαίνεται και κατόπιν την εσωτερική.
• Συνεχίζουμε μέχρι να πάρουμε όλα τα φιλέτα, στην ουσία αυτό που μένει είναι οι αδιάλυτες ίνες του φρούτου, ότι θα πετάγαμε δηλ. αν το κάναμε χυμό.

Α.Χ.

Βαλεριάνα-Valeriana officinalis

Φυτό, αγγειόσπερμο, δικοτυλήδονο,του γένους βαλεριανής, πολυετές, με μεγάλο ριζικό σύστημα. Πρώτες αναφορές από τον Ιπποκράτη κατά τον 2 π.Χ. αιώνα αλλά και από το Γληνό, περιγράφουν τις ηρεμιστικές και αγχολυτικές ιδιότητες της βαλεριάνας. Παρ’ ότι οι μελέτες δεν είναι επαρκείς, επιβεβαιώνεται η δράση της σε διαταραχές του ύπνου και στην αντιμετώπιση του ήπιου άγχους και της κατάθλιψης. Χρησιμοποιείται ακόμα για την αντιμετώπιση των πόνων της περιόδου και την κολίτιδα του εντέρου.  Η παρατεταμένη χρήση της βαλεριάνας μπορεί να προκαλέσει αίσθημα κόπωσης, πονοκεφάλους, ζαλάδες ή και γαστρικές διαταραχές.

Δεν συνίσταται η χρήση της σε παιδιά, εγκύους και σε άτομα που πρέπει να έχουν τεταμένη προσοχή. Η βαλεριάνα εξ αιτίας της έντονης μυρωδιάς της χρησιμοποιείται και σαν αρωματικό στα τρόφιμα.

Τρόπος χρήσης: για την αϋπνία-αφέψημα από τη ρίζα του φυτού 45′-60′ πριν το βραδυνό ύπνο.

Βασιλικός-Ocimum basilikum

Θαμνοειδές φυτό αγγειόσπερμο, ανήκει στην ίδια οικογένεια της μέντας τα χειλανθή, μονοετές ή πολυετές (ανάλογα με το υποείδος του), γνωστό για τη σχέση του με τις θρησκευτικές τελετουργίες, τη μαγειρική, την αρωματοποιία και τις θεραπευτικές του ιδιότητες. In vitro μελέτες έχουν δείξει ότι είναι αντιοξειδωτικός, αντιικός, αντιμικροβιακός. Χρησιμοποιείται σαν τονωτικό του στομάχου, ορεκτικό, αντιφυσητικό, για την αντιμετώπιση της αϋπνίας και τους πονοκεφάλους.

Οι σπόροι του βασιλικού σε υπερβολική πρόσληψη είναι επιβλαβείς για τον εγκέφαλο και περιέχουν εστραγόλη, ουσία υπεύθυνη για καρκινογεννέσεις και τερατογεννέσεις (αποτελέσματα πειραμάτων σε ποντίκια).

Τρόπος χρήσης: για πονοκέφαλο, νεύρωση στομάχου, γαστρίτιδα, χωνευτικό, κρυολόγημα αλλά και για πλύσεις σε φαρυγγίτιδα και πονόλαιμο-1 κουταλιά σε αφέψημα 1-2 φορές ημερησίως.

Δάφνη-Laurus nobilis

H αγαπημένη του θεού Απόλλωνα, αυτοφύεται ή καλλιεργείται σε όλη την Ελλάδα. Δενδροειδής θάμνος , αγγειόσπερμο, δικοτυλήδονο, της οικογένειας των δαφνοειδών, πολυετής. Χρησιμοποιείται στη φαρμακευτική, αρωματοποιία, μαγειρική, για την παρασκευή εντομοκτόνων και παρασιτοκτόνων. Γνωστή από την Αρχαιότητα, με αναφορές από τον Όμηρο, για τις θεραπευτικές της ιδιότητες. Αντιμικροβιακή, παρασιτοκτόνος, χωνευτική, αντιδιαρροϊκή, χαλαρωτική αλλά και ιδιαίτερα τοξική και παραισθησιογόνος.

Προσοχή στη χρήση του ελαίου. Δεν χρησιμοποιείται από παιδιά και εγκύους.

Τρόπος χρήσης: για διάρροια και δυσπεψία-αφέψημα με 2-3 αποξηραμένα φύλλα 1-2 φορές ημερησίως.

Δενδρολίβανο-Rosmarius officinalis

Θάμνος πολυετής και αειθαλής, αγγειόσπερμο, δικοτυλήδονο, ανήκει στην οικογένεια των χειλανθών και στο γένος των ροσμαρίνων. Το δενδρολίβανο είναι γνωστό από την Αρχαιότητα για τη χρήση του σε θρησκευτικές και άλλες τελετουργίες. Πλούσιο σε αντιοξειδωτικά, θεωρείται αντισηπτικό, στυπτικό, χωνευτικό, αντιρευματικό, αντιδιαβητικό, εμμηναγωγό, σπασμολυτικό, τονωτικό, αποχρεμπτικό. Χρησιμοποιείται στη μαγειρική, ζαχαροπλαστική, αρωματοποιία, φαρμακευτική.

Τρόπος χρήσης: σαν αφέψημα για κρυολογήματα, 1/2 κουταλιά αποξηραμένο δενδρολίβανο μαζί με μαντζουράνα και μέλι 1-2 φορές την ημέρα.

Προσοχή στους υπερτασικούς, το δενδρολίβανο ανεβάζει την πίεση

Δυόσμος, Μέντα-Mentha spicata

Θάμνοι, της συνομοταξίας των αγγειόσπερμων, δικοτυλήδονα, της οικογένειας των χειλανθών που ανήκουν στο ίδιο γένος, το γένος της μέντας -mentha. Με κοινά χαρακτηριστικά η βασική διαφορά τους είναι ότι: η μεν  μέντα χρησιμοποιείται στο κοινό κρυολόγημα, τον πονόλαιμο, σαν αντιβηχικό και γενικά σε ήπιες ενοχλήσεις του αναπνευστικού ενώ ο δυόσμος σε στομαχικές διαταραχές, δυσπεψία, διάρροια και σαν τονωτικό του στομάχου. Χρησιμοποιούνται στη φαρμακευτική, αρωματοποιία, μαγειρική και ζαχαροπλαστική. Αναφέρονται από τον Ιπποκράτη και το Γληνό.

Δείτε ακόμα:

Τρόπος χρήσης:

α) για κρυολόγημα: αφέψημα από 1 κουταλιά αποξηραμένη μέντα, λίγες σταγόνες λεμονιού, μέλι 2-3 φορές ημερησίως. β) για δυσπεψία: αφέψημα από 1 κουταλιά ξερό δυόσμο με 1/2 κουταλιά χαμομήλι 1-2 φορές . γ) παγωμένο αφέψημα δυόσμου ή μέντας με χυμό λεμόνι είναι δροσιστικό για το Καλοκαίρι.

Προσοχή, ο δυόσμος και η μέντα απαγορεύονται σε όσους κάνουν ομοιοπαθητική θεραπεία γιατί αναστέλλουν τη δράση των ομοιοπαθητικών φαρμάκων.

Δίκταμο-Origanum dictamus και Amaracus dictamus

Το κατά παράδοση Κρητικό βότανο είναι αυτοφυές και προστατευόμενο είδος. Αγγειόσπερμο, δικοτυλήδονο, ανήκει στην οικογένεια των χειλανθών και στο γένος της ρίγανης-origanum. Γνωστό από τη Μινωική εποχή και την Αρχαιότητα, αναφέρεται από τον Ιπποκράτη σαν αντιρευματικό, θεραπευτικό του γαστρεντερικού, επουλωτικό και τονωτικό. Μελέτες έχουν δείξει την αντιοξειδωτική και αντιμικροβιακή του δράση εξ αιτίας των πολυφαινολών που περιέχει. Το άγριο δίκταμο της Κρήτης , λόγω της σπανιότητάς του, προστατεύεται με τη συνθήκη της Βέρνης και απαγορεύεται η συλλογή του στο Εθνικό Δρυμό του φαραγγιού της Σαμαριάς. 

Τρόπος χρήσης: το κλασσικό Κρητικό αφέψημα για κρυολόγημα και τόνωση, 1 κουταλιά δίκταμο-1 κουταλιά μαντζουράνα-1 κουταλιά τσάι του βουνού- 1 ξύλο κανέλας – μέλι

Ευκάλυπτος-Eukalyptus globulus

Από τα πιο ψηλά ανθοφόρα δένδρα, αγγειόσπερμο, δικοτυλήδονο, της οικογένειας των μυρτοειδών, ήρθε στην Ελλάδα το 1862 με βασικό σκοπό την αποστράγγιση ελών. Γνωστός για τις θεραπευτικές του ιδιότητες χρησιμοποιείται στη φαρμακευτική για την παρασκευή αντικαταρροϊκών φαρμάκων. Χρησιμοποιείται σαν αντιπυρετικό, αντιβηχικό, επουλωτικό, για τους πόνους των αρθρώσεων, τις στομαχικές διαταραχές, την ακμή, τις λοιμώξεις του αναπνευστικού.

Προσοχή στο έλαιο του ευκάλυπτου, δεν είναι βρώσιμο και αλληλεπιδρά με άλλα φάρμακα.

Τρόπος χρήσης:

α) Αφέψημα  για κρυολόγημα με 1 φύλλο ευκάλυπτου μαζί με τσάι του βουνού για 1-2 φορές ημερησίως.

β) Εισπνοές επάνω από σκεύος με νερό που βράζει και φύλλα ευκάλυπτου για αντικαταρροϊκή δράση και απολύμανση της ακμής.

Θυμάρι-Thymus vulgaris

Koντός (μέχρι 30 cm), μυρωδάτος, πολυετής θάμνος, αγγειόσπερμο, δικοτυλήδονο, της οικογένειας των χειλανθών. Γνωστό από την Αρχαιότητα, για τη χρήση του σαν ένα από τα πρώτα θυμιάματα κυρίως όμως σαν αντιμικροβιακό, αντιβακτηριδιακό, αντισηπτικό αλλά και αποχρεμπτικό, χωνευτικό, σπασμολυτικό, αντιφυσητικό αποσμητικό και τονωτικό. Οι θεραπευτικές του ιδιότητες οφείλονται στη θυμόλη και την καρβακρόλη. βασικά συστατικά του αιθέριου ελαίου του.

Προσοχή: δεν ενδείκνυται η χρήση του από εγκύους και η πολυήμερη εσωτερική χρήση.

Τρόπος χρήσης: σαν αφέψημα για απόχρεμψη, δυσπεψία, φούσκωμα, τόνωση  ή σαν κομπρέσα για την αντιμετώπιση της ψωρίασης και της ακμής, 1 κουταλιά αποξηραμένο θυμάρι ή 2 κουταλιές φρέσκο 1-2 φορές ημερησίως.

Λεβάντα-Lavandula officinalis

Θάμνος, αγγειόσπερμο, δικοτυλήδονο της οικογένειας των χειλανθών, γνωστή από τις ταρυχεύσεις της Αρχαίας Αιγύπτου και τα λουτρά των Αρχαίων Ελλήνων. Παρ’ ότι δεν υπάρχουν επαρκείς μελέτες θεωρείται  βότανο αντιασθματικό, αγχολυτικό, αντισπασμωδικό, αντιδιαρροϊκό, τονωτικό, υπνωτικό.

Σύμφωνα με το NCCAM -Εθνικό κέντρο συμπληρωματικής και εναλλακτικής ιατρικής τα αφεψήματα και τα εκχυλίσματα λεβάντας θέλουν προσοχή γιατί μπορεί να προκαλέσουν πονοκεφάλους, δυσκοιλιότητα, στομαχόπονο ή αλλαγή της όρεξης. Το Υπουργείο Γεωργίας της Κύπρου συστήνει τη χρήση μόνο της Lavandula officinalis της λεγόμενης βρώσιμης λεβάντας.

Τρόπος χρήσης: αφέψημα για χαλάρωση ή με διπλή δόση σαν αντιπιτυριδικό και τονωτικό σε λιπαρά μαλλιά. 1 κουταλάκι ξερή λεβάντα – 10′ σε 2 φλυτζάνια καυτό νερό.

Λουίζα-Aloysia citrodora ή aloysia triphylla

Βότανο διφορούμενου μεταφυσικού συμβολισμού, αφενός θεωρείται το φυτό που χρησιμοποιήθηκε για να επουλώσει τις πληγές του Εσταυρωμένου Χριστού, αφετέρου σε διαφορετικές κουλτούρες αποκαλείται “ο όλεθρος του διαβόλου”. Γνωστό φυλαχτό από την Αρχαία Αίγυπτο, χρησιμοποιείται σαν ηρεμιστικό, αντιπυρετικό, αντισπασμωδικό, διουρητικό, χωνευτικό. Με τη χαρακτηριστική λεμονάτη μυρωδιά του, ήρθε από την Αμερική στην Ευρώπη από τους Ισπανούς  θαλασσοπόρους τον 17 ο αιώνα. Η πιο συχνή χρήση γίνεται σε δίαιτες επειδή αποκαθιστά σαν διουρητικό την κατακράτηση. Περιέχει ικανοποιητικές ποσότητες αντιοξειδωτικών.

Προσοχή: α)στην εξωτερική χρήση της λουίζας γιατί είναι φωτοευαίσθητη και αφήνει κηλίδες στην επιδερμίδα β) σε εγκύους χορηγείται μετά από συμβουλή του γιατρού γ)η κατάχρηση μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στα νεφρά.

Τρόπος χρήσης: για το φούσκωμα και τη δυσπεψία, αφέψημα με 1 κουταλάκι αποξηραμένη λουίζα,  1/2 κουταλάκι ξερό δυόσμο, σταγόνες λεμονιού

Μαντζουράνα -Origanum majorana

Θάμνος πολυετής, μέχρι 60 cm, αγγειόσπερμο, δικοτυλήδονο της οικογένειας των χειλανθών, γνωστός από την Αρχαιότητα, με αναφορές από τον Γαληνό σαν φάρμακο για στομαχικές διαταραχές. Η καταγωγή της μαντζουράνας ορίζεται κάπου στη Μέση Ανατολή ενώ είναι γνωστή η χρήση του αφεψήματός της στους ψάλτες και τους μουσικούς. Θεωρείται χωνευτική, διουρητική, αντιεμετική, αποχρεμπτική, υποτασική και αντιδιαβητική.

Χρειάζεται προσοχή στην κατανάλωσή της από υποτασικούς και διαβητικούς.

Τρόπος χρήσης: α)σαν κλασσικό Κρητικό αφέψημα για κρυολόγημα και απόχρεμψη – 1 κουταλάκι μαντζουράνα, 1 κουταλάκι δίκταμο, 1 κουταλάκι τσάι του βουνού, ξύλο κανέλας  β) ελαφρύ αφέψημα με 1/2 κουταλάκι ξερή μαντζουράνα για χωνευτικό.

Μελισσόχορτο- Melissa officinalis

Mονοετής θάμνος, αγγειόσπερμο, δικοτυλήδονο, της οικογένειας των χειλανθών, συγγενής της μέντας, αρωματικό, με πλούσιο νέκταρ και συνέπεια τη μεγάλη προσέλευση μελισσών, εξ ου και το όνομα. Είναι από τα πιο γνωστά βότανα και θεωρείται τονωτικό, χωνευτικό, καταπραϋντικό, σπασμολυτικό, ελαφρύ υπνωτικό, αγχολυτικό,πλούσιο σε αντιοξειδωτικά, χρησιμοποιείται για τόνωση των εγκεφαλικών λειτουργιών (Αλτσχάϊμερ) και για έλεγχο του υπερθυρεοειδισμού.

Προσοχή σε άτομα με πρόβλημα στο θυρεοειδή.

Τρόπος χρήσης: χλιαρό αφέψημα για τόνωση με 1 κουταλιά μελισσόχορτο και 1 κουταλιά γύρη.

Mολόχα-Malva sylvestris

 Θάμνος, αγγειόσπερμο, δικοτυλήδονο της οικογένειας των μαλαχοειδών, γνωστό στην Ελλάδα από το 2000 π.Χ.. Αυτοφύεται σε όλη την Ελλάδα και χρησιμοποιείται στη μαγειρική (τσιγαριαστά άγρια χόρτα) αλλά και σαν θεραπευτικό αφέψημα. Μαλακτικό, βλενολυτικό θεωρείται ιδανικό για ήπιες ασθένειες του αναπνευστικού, σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και στομαχικό έλκος.

Χρειάζεται προσοχή στη σύγχρονη λήψη με αντιδιαβητικά ή φάρμακα με λίθιο.

Τρόπος χρήσης: αφέψημα σαν αποχρεμπτικό, 1 κουταλάκι αποξηραμένα άνθη μολόχας 2-3 φορές ημερησίως.

Ρίγανη-Origanum vulgare

Θάμνος, πολυετής, αγγειόσπερμο, δικοτυλήδονο, της οικογένειας των χειλανθών, αυτοφύεται αλλά και καλλιεργείται σε όλη την Ελλάδα. Από τα πιο γνωστά βότανα, από την Αρχαιότητα μέχρι σήμερα, όχι μόνο για τη χρήση του στη μαγειρική αλλά και για τις θεραπευτικές του ιδιότητες. Χρησιμοποιείται σαν αντιρευματικό, αντιδιαρροϊκό, αντιφλεγμονώδες, τοπικό αντιβιοτικό (με χαρακτηριστική χρήση στις νέες τρύπες των αυτιών όπου τοποθετούσαν ένα ξυλάκι από ρίγανη μέχρι να σταματήσει να έχει πληγή),αντιυπερτασικό, αποχρεμπτικό,τονωτικό, αντισηπτικό.

Προσοχή στη χρήση από εγκύους και σε υποτασικούς.

Τρόπος χρήσης: αφέψημα για τυμπανισμό 1/2 κουταλάκι αποξηραμένη ρίγανη με 1 κουταλάκι δυόσμο, 1-2 φορές ημερησίως.

Tαραξάκο, Πικραλίδα, Αγριοράδικο-Τaraxacum officinale

Το γνωστό μας αγριοράδικο δεν γίνεται μόνο νόστιμη βραστή σαλάτα αλλά και αφέψημα. Θάμνος, αγγειόσπερμο, της οικογένειας των αστεροειδών, θεωρείται παράσιτο στους χλοοτάπητες αλλά συγχρόνως χρησιμοποιείται και σαν διουρητικό φάρμακο. Πλούσιο σε αντιοξειδωτικά, μέταλλα και βιταμίνες αναφέρεται στη λαϊκή παράδοση σαν καθαριστικό του αίματος. Τονωτικό του ήπατος και των νεφρών, διουρητικό, χωνευτικό, ορεκτικό, ήπιο καθαρτικό.

Χρειάζεται προσοχή, σύμφωνα με το NCCAM (Εθνικό κέντρο συμπληρωματικής και εναλλακτικήε Ιατρικής) στη χρήση από άτομα με λοιμώξεις και φλεγμονές στη χοληδόχο κύστη.

Τρόπος χρήσης: διουρητικό αφέψημα με 1 κουταλιά αποξηραμένη πικραλίδα για 2-3 φορές ημερησίως.

Tίλιο, Φλαμούρι, Φιλύρα-Tilia Cordata και Tilia Platyphyllos

Φυλλοβόλο δένδρο που φθάνει τα 60 m, αγγειόσπερμο, δικοτυλήδονο, της οικογένειας των φιλυροειδών. Kαλλωπιστικό και φαρμακευτικό δένδρο, με πιο γνωστές τις διουρητικές του ιδιότητες. Εφιδρωτικό, αντιεμετικό, ήπιο χαλαρωτικό, χωνευτικό, αντιβηχικό. Χρήσιμα τα φύλλα του, οι μυρωδάτοι ανθοί του αλλά και ο φλοιός.

Χρειάζεται προσοχή από ανθρώπους που παίρνουν διουρητικά ή φάρμακα που περιέχουν λίθιο.

Τρόπος χρήσης: αφέψημα σαν ήπιο χαλαρωτικό με 1 κουταλιά αποξηραμένα άνθη τίλιου, 1 κουταλιά χαμομήλι, 1 ώρα πριν το βραδυνό ύπνο.

Τσάι του βουνού-Sideritis syriaca

Η Κρητική μαλοτύρα, το Ελληνικό τσάι του βουνού, δεν έχει καμιά σχέση με το γνωστό μας τσάι. Θάμνος, αγγειόσπερμο, δικοτυλήδονο της οικογένειας των χειλανθών, έχει περίπου 17 διαφορετικά είδη στα Ελληνικά βουνά. Μελέτες δείχνουν τις αποχρεμπτικές και χωνευτικές του ιδιότητες. Θεωρείται ιδανικό αφέψημα για το κρυολόγημα και τις παθήσεις του αναπνευστικού, μαλακτικό για την τραχεία και το φάρυγγα αλλά και χρήσιμο βότανο στις γαστρεντερικές διαταραχές. Περιέχει ικανές ποσότητες σε αντιοξειδωτικά. Όπως σε όλα τα άγρια βότανα χρειάζεται, όταν τα συλλέγουμε να φροντίζουμε να μην καταστρέφουμε και να μην ξεριζώνουμε τα φυτά αλλά με σεβασμό στη φύση και σε ότι μας προσφέρει, να φροντίζουμε να αφήνουμε κλαδιά και ανθούς ώστε να συνεχίζει να αναπτύσσεται και να αναπαράγεται.

Ήπια χρήση του, δεν έχει αντενδείξεις εκτός από άτομα με συγκεκριμένες αλλεργίες.

Τρόπος χρήσης: αφέψημα για κοινό κτυολόγημα με 1 κουταλιά τσάι του βουνού, δίκταμο, μέλι, λεμόνι

Tσουκνίδα-Urtica dioica

Η τσουκνίδα είναι θάμνος, αγγειόσπερμο, δικοτυλήδονο, της οικογένειας των κνιδοειδών. Γνωστή όχι μόνο για τη φαγούρα που προκαλούν τα χνουδωτά φύλλα της αλλά και για τις θεραπευτικές της ιδιότητες και τη χρήση της στη μαγειρική. Πλούσια σε μέταλλα και ιχνοστοιχεία, χρησιμοποιείται στην αντιμετώπιση της αρθρίτιδας, στα νεφρά (πέτρες), ουρικό οξύ, καλή κυκλοφορία του αίματος και  σαν αποτοξινωτικό.

Χρειάζεται προσοχή από άτομα με προβλήματα στα νεφρά, διαβήτη ή υπέρταση, από άτομα με αλλεργίες και δεν ενδείκνηται η χρήση της από εγκύους και θηλάζουσες.

Τρόπος χρήσης: αφέψημα για αποτοξίνωση, 2 κουταλιές για 2 l νερό μετά από βαριά γεύματα.

Φασκόμηλο-Salvia officinalis

Θάμνος πολυετής, αγγειόσπερμο, δικοτυλήδονο, της οικογένειας των χειλανθών γνωστό σαν αλιφασκιά ή σάλβια. Ένα από τα πιο γνωστά Ελληνικά βότανα με έντονη και χαρακτηριστική μυρωδιά θεωρείται αποχρεμπτικό, αντιυδρωτικό, εμμηναγωγό, αντιπυρετικό, τονωτικό, αντιδιαρροϊκό, αντιβηχικό, χωνευτικό, καρδιοτονωτικό, βοηθητικό σε φαρυγγίτιδες και ουλίτιδες.

Δεν επιτρέπεται η χρήση από εγκύους και κυρίως από θηλάζουσες μητέρες. Παραδοσιακά το χρησιμοποιούσαν για να “κόψουν” το γάλα στις μητέρες.

Τρόπος χρήσης: αφέψημα για πονόλαιμο ή διάρροια, 1 κουταλάκι αποξηραμένο φασκόμηλο με χυμό λεμόνι 2-3 φορές ημερησίως.

Χαμομήλι-Chamomilla

Το πρώτο σε χρήση Ελληνικό βότανο, το χαμομήλι είναι πώα, μονοετής, αγγειόσπερμο, της οικογένειας των αστεροειδών. Έρευνες έχουν δείξει ότι τα συστατικά που περιέχει έχουν ηρεμιστική και αγχολυτική δράση δικαιώνοντας έτσι τη πλατιά χρήση του. Ήπιο αντιβιοτικό, χωνευτικό, καταπραϋντικό, αντιφλεγμονώδες, με αντικαρκινικές ιδιότητες. Χρησιμοποιείται στην φαρμακευτική, κοσμετολογία, βιομηχανία τροφίμων και στις παιδικές τροφές.

Χρειάζεται προσοχή σε άτομα με αλλεργίες, σε άτομα που παίρνουν αντιπηκτικά ή άλλα φάρμακα που αλληλεπιδρούν.

Τρόπος χρήσης: αφέψημα με 1 κουταλιά αποξηραμένο χαμομήλι και 1 κουταλιά τίλιο για ελαφρύ χαλαρωτικό, 1 ώρα πριν το βραδυνό ύπνο.

Οι θεραπευτικές ιδιότητες των βοτάνων, παρ’ ότι για τα περισσότερα απ’ αυτά δεν έχουν ανακοινωθεί ενδελεχείς μελέτες, με λάθος χειρισμό τους και υπερβολική χρήση, μπορεί να  φέρουν τα αντίθετα από τα αναμενόμενα αποτελέσματα ειδικά σε περιπτώσεις που αλληλεπιδρούν με άλλα φάρμακα. Χρειάζεται προσοχή από άτομα με αλλεργίες, από εγκύους και θηλάζουσες αλλά και από τα παιδιά. Για τη σωστή χρήση τους καλό είναι να συμβουλευόμαστε τους ειδικούς θεραπευτές και πάνω απ’ όλα να μην κάνουμε κατάχρηση σε κανένα απ’ αυτά.

Οι συνταγές για αφεψήματα δεν είναι ιατρικές συμβουλές αλλά παραδοσιακή γνώση.

Α.Χ.

Δυόσμος, Μέντα-Mentha spicata

Θάμνοι, της συνομοταξίας των αγγειόσπερμων, δικοτυλήδονα, της οικογένειας των χειλανθών που ανήκουν στο ίδιο γένος, το γένος της μέντας -mentha. Με κοινά χαρακτηριστικά η βασική διαφορά τους είναι ότι: η μεν  μέντα χρησιμοποιείται στο κοινό κρυολόγημα, τον πονόλαιμο, σαν αντιβηχικό και γενικά σε ήπιες ενοχλήσεις του αναπνευστικού ενώ ο δυόσμος σε στομαχικές διαταραχές, δυσπεψία, διάρροια και σαν τονωτικό του στομάχου. Χρησιμοποιούνται στη φαρμακευτική, αρωματοποιία, μαγειρική και ζαχαροπλαστική. Αναφέρονται από τον Ιπποκράτη και το Γληνό.

Τρόπος χρήσης:

α) για κρυολόγημα: αφέψημα από 1 κουταλιά αποξηραμένη μέντα, λίγες σταγόνες λεμονιού, μέλι 2-3 φορές ημερησίως.

β) για δυσπεψία: αφέψημα από 1 κουταλιά ξερό δυόσμο με 1/2 κουταλιά χαμομήλι 1-2 φορές .

γ) παγωμένο αφέψημα δυόσμου ή μέντας με χυμό λεμόνι είναι δροσιστικό για το Καλοκαίρι.

Προσοχή, ο δυόσμος και η μέντα απαγορεύονται σε όσους κάνουν ομοιοπαθητική θεραπεία γιατί αναστέλλουν τη δράση των ομοιοπαθητικών φαρμάκων.

Α.Χ.

Υλικά για 10 ντοματοκεφτέδες

• 2 μεγάλες τομάτες ή αντίστοιχη ποσότητα από μικρά πομοντόρο
• 1 φρέσκο κρεμμύδι ψιλοκομμένο
• 3 κουταλιές ψιλοκομμένος μαϊντανός
• 3 κουταλιές ψιλοκομμένος δυόσμος
• 5 κουταλιές αλεύρι
• 1/2 κουταλιά σόδα
• αλατοπίπερο
• ελαιόλαδο για τηγάνισμα

Παρασκευή

1. Ξεφλουδίζουμε τις τομάτες, τις κόβουμε στη μέση, τις ζουλάμε να φύγει ο χυμός (δεν τον πετάμε, τον κρατάμε για σάλτσα) και τις περνάμε από τη χονδρή πλευρά του τρίφτη.
2. Προσθέτουμε τα υπόλοιπα υλικά και ανακατεύουμε καλά αλλά ελαφρά για να μη βγάλουν περισσότερους χυμούς οι τομάτες.
3. Με μεγάλο κουτάλι παίρνουμε ανάλογη ποσότητα και ρίχνουμε σε καυτό λάδι. Χαμηλώνουμε τη φωτιά, αφήνουμε τους ντοματοκεφτάδες να ψηθούν καλά από τη μια πλευρά και γυρίζουμε προσεκτικά από την άλλη. Προσπαθούμε να μην τους σπάσουμε για να μην τραβήξουν περισσότερο λάδι. Τους ακουμπάμε σε απορροφητικό χαρτί και σερβίρουμε με δροσερό ντιπ γιαουρτιού.

TIPS

• Οι ντοματοκεφτέδες είναι παραδοσιακό φαγητό της Σαντορίνης. Οι άνυδρες τομάτες της Σαντορίνης φημίζονται για τη νοστιμιά τους και όχι άδικα! Για να πλησιάσουμε την απόδοση από τα συγκεκριμένα τοματάκια μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τομάτες της ποικιλίας πομοντόρο (τα  μακρόστενα τοματάκια που θα τα δείτε να τα λένε κομιντόρια, πομιντόρια, και διάφορες άλλες ονομασίες). Διαλέγουμε μικρά και σφιχτά, τα μεγάλα που έχουμε αρχίσει να βρίσκουμε στις αγορές έχουν δεχτεί μπόλικο φυτοφάρμακο. Καλό είναι να τα αποφεύγουμε και να αρχίσουμε να γκρινιάζουμε στους παραγωγούς.
• Για να αποφλοιώσουμε εύκολα τις τομάτες, τις βουτάμε για λίγα δευτερόλεπτα σε βραστό νερό και τραβάμε τις φλούδες.

Α.Χ.

Παραδοσιακή συνταγή από τη Σαντορίνη. Το χλωροτύρι της Σαντορίνης δεν το βρίσκουμε εύκολα σε άλλα μέρη της Ελλάδας, έτσι μπορούμε να το αντικαταστήσουμε με μοτσαρέλλα, φέτα ή άλλα τυριά της επιλογής μας.

Υλικά για 4-5 μερίδες

• 4 μέτριες μελιτζάνες φλάσκες
• 4 ώριμες τομάτες ξεφλουδισμένες και τριμμένες στον τρίφτη
• 1 μέτριο ξερό κρεμμύδι
• 3 σκελίδες σκόρδο
• 4 κουταλιές ψιλοκομμένο μαϊντανό
• 4 κουταλιές ψιλοκομμένο βασιλικό
• 1 πρέζα ψιλοκομμένο δυόσμο
• αλατοπίπερο
• 1 κοφτό κουταλάκι ζάχαρη
• ελαιόλαδο
• 400 gr περίπου χονδροτριμμένο χλωροτύρι ή μοτσαρέλλα ή φέτα με 1 φλυτζάνι τυρί που λιώνει

Παρασκευή

1. Κόβουμε σε φέτες τις μελιτζάνες, τις λαδώνουμε, τις αλατοπιπερώνουμε και τις ψήνουμε στο φούρνο σε ταψί με λαδόκολλα, (εναλλακτικά τις τηγανίζουμε και τις αφήνουμε πάνω σε χαρτί κουζίνας για να αφήσουν το περίσσευμα του λαδιού).
2. Σωτάρουμε το ψιλοκομμένο κρεμμύδι με το σκόρδο, προσθέτουμε τις τομάτες, τη ζάχαρη, αλατοπιπερώνουμε και μαγειρεύουμε τη σάλτσα για 1 τέταρτο περίπου ή μέχρι να εξατμισθούν τα πολλά υγρά.
3. Στο τέλος προσθέτουμε τα μυρωδικά και αποσύρουμε από την εστία.
4. Σε μικρό ταψί απλώνουμε το 1/3 της σάλτσας, φέτες μελιτζάνας, τριμμένο τυρί και συνεχίζουμε μέχρι να τελειώσουν τα υλικά.
5. Πασπαλίζουμε με τυρί και ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 180 βαθμούς για 30′ περίπου ή μέχρι να ροδίσει η κρούστα των τυριών.

ΤIP

Αν χρησιμοποιήσουμε φέτα προσέχουμε το αλάτι.

Α.Χ.

Υλικά για 1 μεγάλη σαλάτα

•  1 φλυτζάνι φύτρα 4-5 ημερών ή βρασμένα ρεβύθια
• 1 μάτσο ρόκα χονδροκομμένη
• τα φύλλα και τα τρυφερά μέρη από 1/2 μάτσο καυκαλίδες
• 15 ελιές Καλαμών χωρίς τα κουκούτσια
• 6 λιαστά τοματάκια ψιλοκομμένα
• 1 φρέσκο κρεμμύδι ψιλοκομμένο

για τη σάλτσα

• χυμό από 1 1/2 λεμόνι
• 1/4 φλυτζανιού ελαιόλαδο
• αλατοπίπερο
• 1 λιαστό τοματάκι
• 1 κουταλάκι φρέσκο κρεμμύδι
• 2 κουταλιές ψιλοκομμένο φρέσκο δυόσμο

Παρασκευή

1. Ετοιμάζουμε τα υλικά της σαλάτας και τα ανακατεύουμε καλά και απαλά.
2. Χτυπάμε στο μούλτι τα υλικά της σάλτσας, διορθώνουμε αν χρειάζεται λεμόνι και αλάτι (για να αποδώσει η σάλτσα πρέπει να “τσιμπάει” λίγο) και περιλούζουμε τη σαλάτα. Ανακατεύουμε καλά και σερβίρουμε.

 TIP

• Για να φτιάξουμε φύτρα ρεβυθιών : πλένουμε καλά τα ρεβύθια, τα αφήνουμε για 15 ώρες περίπου μέσα σε νερό φροντίζοντας να το αλλάξουμε 2-3 φορές, τουμπάρουμε το βάζο αφού καλύψουμε το στόμιο με τούλι ή γάζα, ξεπλένουμε τα ρεβύθια 1-2 φορές την ημέρα και από την τρίτη ημέρα και μετά μπορούμε να καταναλώσουμε τα φύτρα.
• Για να καθυστερήσουμε την ανάπτυξη αφήνουμε το βάζο με τα φύτρα στο ψυγείο σε πλάγια θέση.
• Δεν καταναλώνουμε φύτρα ρεβυθιών που έχουν βλαστήσει.

Α.Χ.

Υλικά για 1 μερίδα

• 2 βιολογικά αυγά
• 1/4 φλυτζανιού γάλα
• 1 κουταλιά αλεύρι up
• αλατοπίπερο
• 1 πρέζα φρεσκοτριμμένο μοσχοκάρυδο

για τη γέμιση

• 1 φλυτζάνι ψιλοκομμένο σπανάκι
• 1/2 φρέσκο κρεμμύδι
• 1/2 μικρή σκελίδα σκόρδο
• 4 μέτρια άσπρα μανιτάρια
• 4-5 ντοματίνια
• 60 gr κεφαλογραβιέρα ή καπνιστό τυρί
• 5-6 φύλλα δυόσμου
• αλατοπίπερο
• καπνιστή πάπρικα

Παρασκευή

1. Ετοιμάζουμε το σπανάκι, κόβουμε σε φέτες τα μανιτάρια και τα ντοματίνια στη μέση.
2. Σωτάρουμε σε δυνατή φωτιά τα μανιτάρια με το κρεμμύδι και προσθέτουμε το  σκόρδο, τα ντοματίνια, το δυόσμο και τα μπαχαρικά.
3. Αποσύρουμε από την εστία και προσθέτουμε τους κύβους του τυριού.
4. Διαλύουμε το αλεύρι στο γάλα και τα χτυπάμε με τα αυγά, προσθέτουμε πιπέρι και αφήνουμε το αλάτι να το ρίξουμε στο τέλος, (αυτή η τεχνική βοηθά να μη διαλύεται η ομελέτα).
5. Ρίχνουμε το μείγμα σε ζεστό, όχι καυτό, λάδι και βοηθάμε την ομελέτα να ψηθεί κάνοντας 2-3 “τρύπες” μετά από 1′-2′ , ώστε να περνάει κάτω η άψητη ποσότητα. Γυρνάμε την ομελέτα και απ’ την άλλη πλευρά και αλατίζουμε.
6. Όταν η ομελέτα είναι ψημένη αλλά ζουμερή, αποσύρουμε το τηγάνι και στρώνουμε το μείγμα των λαχανικών στη μισή πλευρά της, διπλώνουμε πατώντας ελαφρά το επάνω μέρος της ομελέτας και σερβίρουμε.
7. Γαρνίρουμε με άνηθο, πάπρικα ή τριμμένο τυρί.

Α.Χ.