Υλικά 

• 400 gr σπανάκι
• 400 gr βλίτα
• 1 πράσο
• 1 ματσάκι σέλινο
• 1/2 ματσάκι μαϊντανό
• 1/2 ματσάκι δυόσμο
• 1 ξερό κρεμμύδι
• 2 φρέσκα κρεμμύδια
• 2 σκελίδες σκόρδο
• 2 καρότα
• 1 κόκκινη πιπεριά
• ελαιόλαδο
• αλατοπίπερο
• για τη μαγιονέζα
• 1 ώριμο αβοκάντο
• αλατοπίπερο
• 2 κλαδάκια δυόσμο
• χυμό από 1-2 λεμόνια

Παρασκευή

1. Κόβουμε σε ροδέλες τα καρότα, το πράσο, τα κρεμμυδάκια, το σκόρδο  και το ξερό κρεμμύδι, σε φέτες την πιπεριά, χονδροκόβουμε το σέλινο και τα σωτάρουμε με το λάδι μέχρι να ροδίσει ελαφρά το καρότο.
2. Ζεματάμε τα βλίτα και το σπανάκι (ξεχωριστά, το σπανάκι χρειάζεται 1 λεπτό ενώ τα βλίτα τ’αφήνουμε 2-3 περισσότερο), σουρώνουμε και τα κρυώνουμε κάτω από τη βρύση.
3. Ρίχνουμε τα χορταρικά στην κατσαρόλα, ανακατεύουμε και προσθέτουμε, αλατοπίπερο και τόσο ζωμό λαχανικών ή νερό μέχρι σχεδόν να σκεπαστούν τα υλικά. Αν μας αρέσουν πιο ζωντανά προσθέτουμε λιγότερο νερό.
4. Αφήνουμε να βράσουν μέχρι να μείνουν με το λάδι και προσθέτουμε ψιλοκομμένα το δυόσμο και το μαϊντανό. Ανακατεύουμε και κατεβάζουμε.
5. Σερβίρουμε με μπόλικη σάλτσα αβοκάντο.

μαγιονέζα αβοκάντο
Προσθέτουμε στο μούλτι όλα τα υλικά με 1 φλυτζάνι νερό ή χυμό καρότου και χτυπάμε μέχρι να πάρει εντελώς απαλή υφή, δοκιμάζουμε αλάτι και λεμόνι και διατηρούμε στο ψυγείο για 3-4 ημέρες.

Α.Χ.

Αμάρανθος, το ιερό φυτό των Ίνκας και των Αζτέκων.

Ιστορικά στοιχεία

Ο αμάρανθος μαζί με τα φασόλια και το καλαμπόκι, ήταν για χρόνια η βασική τροφή των Ίνκας και των Αζτέκων. Σε ανασκαφές που έγιναν στα  σπήλαια Oxcatlan στη Vera Cruz, βρέθηκαν ανάμεσα στα κτερίσματα σπόροι αμάρανθου, οι οποίοι χρονολογούνται μεταξύ του 6.700 π.Χ.-5.ΟΟΟ π.Χ.. Θεωρείται ότι οι σπόροι του αμάρανθου κάλυπταν το 80% των ημερήσιων θερμιδικών αναγκών των Αζτέκων. Ήταν γνωστός σε όλη την κεντρική Αμερική, μια και τον χρησιμοποιούσαν εκτός από τη διατροφή τους  και σε ιερές τελετές . Το κατανάλωναν μαζί με μέλι και σοκολάτα σαν θεραπευτικό τρόφιμο ή ποτό, σε τελετές που γινόντουσαν με το χαρακτηριστικό όνομα alegria, χαρά δηλ. στα Ισπανικά. Σε γιορτές αφιερωμένες στους θεούς, κατασκεύαζαν  με αμάρανθο και μέλι  βρώσιμα αγάλματα, τα οποία στη συνέχεια τα έκοβαν και τα μοίραζαν στους πιστούς.

Καλλιεργείται επί εκατοντάδες χρόνια στο  Μεξικό, Περού, Γουατεμάλα ενώ σήμερα έχουν αρχίσει καλλιέργειες στην Ινδία, το Νεπάλ και την Κίνα. Xρησιμοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα σαν αιμοστατικό.  Παρ’ ότι οι καλλιέργειες ενός συγκεκριμένου είδους για την εκμετάλλευση των σπόρων είναι ακόμα σχετικά μικρής έκτασης, θεωρείται ο καρπός του μέλλοντος. Στην πραγματικότητα διάφορα είδη του αμάρανθου είναι γνωστά σε όλον τον κόσμο. Υπάρχουν περίπου 70 γνωστές ποικιλίες μια από αυτές τα γνωστά σε εμάς βλίτα. Μία ακόμα ποικιλία που καλλιεργείται στην Ελλάδα κυρίως για καλλωπιστικούς λόγους, είναι το λεγόμενο λειρί του κόκκορα. Στην Κίνα , την Ιαπωνία , σε χώρες της Αφρικής και της Ευρώπης καλλιεργούνται διάφορες ποικιλίες αμάρανθου αντίστοιχες των δικών μας βλίτων, με σκοπό την κατανάλωση των φύλλων, των βλαστών ακόμα και των ριζών.

Βοτανική ταξινόμηση

Είναι αγγειόσπερμα, ανήκει στην οικογένεια Amaranthαceae και το γένος Amaranthus. H οικογένεια Amaranthaceae  περιλαμβάνει 3 υπογένη και 70 περίπου είδη.

Μαζί με την κινόα, το φαγόπυρο και άλλους σπόρους ανήκουν στην ομάδα των ψευδοδημητριακών.

Το ύψος του ποικίλλει ανάλογα με το είδος του και κυμαίνεται από 20 cm μέχρι 2 περίπου m.

Tα φύλλα είναι χρώματος βαθυπράσινου και κόκκινου, τα δε άνθη σχηματίζονται σε κόκκινες ή χρυσωπές ταξιανθίες που μπορεί να φθάσουν σε κάποια είδη, το 1 κιλό σε βάρος και1/2 εκατομμύριο  σπόρους.

Διατροφική αξία

Mέτρηση σε gr/100 gr

Πρωτεΐνες        15,8

Ποσοστό σε λυσίνη     0,85

Φυτικές ίνες    14,3

Mέταλλα σε mg/100 gr

Ασβέστιο    214

Σίδηρος   9,0

Μαγνήσιο   308

O αμάρανθος είναι πλούσια πηγή της λυσίνης, αμινοξύ που απουσιάζει στα περισσότερα δημητριακά. Αυτό τον κάνει πολύτιμο γιατί σε συνδυασμό με οποιοδήποτε δημητριακό και κυρίως με το σιτάρι και το καλαμπόκι, δημιουργούν πρωτεΐνες αντίστοιχης διατροφικής αξίας με των ζωικών. Είναι έτσι ιδιαίτερα ωφέλιμο στους αθλητές και τους χορτοφάγους.

Οι σπόροι του αμάρανθου περιέχουν 30 % παραπάνω πρωτεΐνες απ’ ότι το ρύζι και άλλα δημητριακά. Είναι πλούσιοι σε σίδηρο και μαγνήσιο κι αυτό τους κάνει ιδιαίτερα ωφέλιμους στις έγκυες και στα παιδιά.

Οι σπόροι του αμάρανθου δεν περιέχουν γλουτένη, έτσι χρησιμοποιούνται άφοβα από άτομα με δυσανεξία στη γλουτένη. Παρασκευάζεται αλεύρι, το οποίο δε μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο του στην αρτοποιία ελλείψει γλουτένης, σε συνδυασμό όμως με κάποιο άλλο αλεύρι γίνονται  νόστιμα και θρεπτικά παρασκευάσματα όπως ζύμες και αρτοσκευάσματα που δεν χρειάζονται φούσκωμα.

Από τους σπόρους του αμάρανθου φτιάχνουμε φύτρα, πλούσια σε όλα τα στοιχεία που τους αποτελούν και επιπρόσθετα ένζυμα, εξαιρετικά για την καλύτερη απορρόφηση των στοιχείων τους.

Τα φύλλα του αμάρανθου, είναι εξίσου θρεπτικά καθώς περιέχουν μεγάλες ποσότητες βιταμίνης Α. C και φυλλικού οξέως.

Η ρίζα  του αμάρανθου είναι αλκαλική και γι αυτόν το λόγο μαγειρεύεται σε αρκετές Ασιατικές χώρες

Τρόποι χρήσης.

Σπόροι. Από τους σπόρους μπορούμε να πάρουμε αλεύρι, pops- σκασμένους δηλαδή σπόρους με τον ίδιο τρόπο που γίνεται το καλαμπόκι,παρασκευές με άλλα δημητριακά, όσπρια και λαχανικά και θρεπτικά φύτρα.

Τα φύλλα του και οι βλαστοί τρώγονται σε όλον τον κόσμο μαγειρεμένα με διάφορους τρόπους :βρασμένα, στιφάδο, stir-fry, σούπες, πουρέ, κ.λ.π.

Η ρίζα του είναι αλκαλική και μαγειρεύεται με ταμάρι ή σάλτσα τομάτας.

——

Σε γενικές γραμμές ο αμάρανθος είναι φυτό που δεν το αποκάλεσαν άδικα ιερή τροφή. Έζησαν μ’ αυτό επί χιλιάδες χρόνια Αρχαίοι λαοί εκμεταλλευόμενοι τα πλούσια συστατικά του και μέχρι σήμερα χρησιμοποιούνται διάφορα είδη του σε όλον τον κόσμο. Το είδος που τον έκανε ιδιαίτερα γνωστό για τη διατροφική του αξία είναι αυτό που καλλιεργείται στα υψίπεδα του Περού.

Έρευνες έχουν αποδείξει (LUIS KALINOWSKI) ότι ο αμάρανθος βοηθά στη καλή λειτουργία του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος, η περιεκτικότητα του σε σίδηρο και ψευδάργυρο τον καθιστά ιδανική τροφή για εγκύους και παιδιά, το ασβέστιο και ο φώσφορος που περιέχει βοηθούν σε σκελετικά προβλήματα, οι πλούσιες φυτικές ίνες που περιέχει τον κάνουν, μαζί με την κινόα και τη βρώμη, να είναι στην πρώτη θέση των τροφίμων που βοηθούν στον έλεγχο της κακής χοληστερίνης, της χοληστερόλης του αίματος και της παχυσαρκίας. Θεωρείται ότι βοηθά στη διατήρηση της νεότητας και με τη μεγάλη του περιεκτικότητα σε λυσίνη βοηθά στην ανάρρωση και την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος. Η NASA έχει συμπεριλάβει  τους σπόρους του αμάρανθου στο διαιτολόγιο των αστροναυτών.

Α.Χ.

Υλικά 

• 500 gr σπανάκι ή βλίτα
• 1 κουταλιά καλαμποκάλευρο
• 2 μεγάλες κουταλιές βούτυρο γάλακτος ή μαργαρίνη
• 2/3 ποτηριού γάλα ή γάλα καρπών
• αλατοπίπερο

——–

• 300 gr μανιτάρια σαμπινιόν ή porto bello
• 2 σκελίδες σκόρδο ψιλοκομμένο
• 1 μεγάλο κρεμμύδι κομμένο σε λεπτές φέτες
• 1/4 φλυτζανιού ελαιόλαδο
• 1/3 κουταλάκι μοσχοκάρυδο
• αλατοπίπερο
• 1 χούφτα ψιλοκομμένο μαϊντανό
• προαιρετικά τριμμένη κεφαλογραβιέρα Κρήτης

Παρασκευή

• Πλένουμε πολύ καλά τα χόρτα που διαλέξαμε και τα ζεματάμε σε βραστό νερό για 3′. Τα βλίτα τα αφήνουμε λίγο παραπάνω ώστε να προλάβουν να μαγειρευτούν. Τα κατεβάζουμε και τα κρυώνουμε με νερό, τ’αφήνουμε να σουρώσουν.
• Σε βαθύ τηγάνι λιώνουμε το βούτυρο και προσθέτουμε τα χόρτα. Τα αφήνουμε να σωταριστούν ελαφρά και προσθέτουμε αλατοπίπερο. Τα βγάζουμε φροντίζοντας να αφήσουμε όσο μπορούμε πιο πολύ βούτυρο μέσα στο τηγάνι, αν χρειαστεί προσθέτουμε λίγο παραπάνω.
• Ρίχνουμε στο βούτυρο το αλεύρι και το γυρνάμε με το σύρμα να πάρει λίγο χρώμα. Προσθέτουμε λίγο-λίγο το γάλα και ανακατεύουμε γρήγορα μέχρι να πάρουμε μια πηχτή σάλτσα. Επαναφέρουμε τα χόρτα στο τηγάνι και ανακατεύουμε καλά. Κατεβάζουμε από τη φωτιά.
• Καθαρίζουμε ή ξεφλουδίζουμε τα μανιτάρια και τα κόβουμε σε φέτες.
• Βάζουμε στο τηγάνι το λάδι να ζεσταθεί και προσθέτουμε τα κρεμμύδια με το σκόρδο. Σωτάρουμε ελαφρά και προσθέτουμε λίγο νερό ώστε να προλάβουν να μαλακώσουν. Όταν εξατμισθεί το νερό και μείνει μόνο το λάδι, βάζουμε τα μανιτάρια, αλατοπίπερο, φρεσκοτριμμένο μοσχοκάρυδο και τα τηγανίζουμε μέχρι να πάρουν λίγο χρώμα. Τα κατεβάζουμε σύντομα, αφού προσθέσουμε στο τέλος το μαϊντανό.
• Σερβίρουμε βάζοντας τα χόρτα με την κρέμα κάτω και επάνω τα μανιτάρια.
• Αν θέλουμε ρίχνουμε τριμμένο τυρί και ανακατεύουμε ελαφρά.

ΤIP

Τα βλίτα είναι γνωστό ότι πικρίζουν ελαφρά. Για να φύγει η πικρίλα τα βράζουμε σε μπόλικο νερό, ενώ το σπανάκι  είναι πολύ μαλακό και χρειάζεται πολύ λίγο βράσιμο, μόλις για 2-3 λεπτά.

Α.Χ.

Υλικά

• 1/2 κιλό βλίτα
• 2 κολοκυθάκια
• 1/2 ματσάκι δυόσμο
• 1 κρεμμύδι
• 2 σκελίδες σκόρδο
• 2 κουταλιές μπαλσάμικο
• 1 /2 φλυτζάνι αλεύρι ολικής άλεσης
• 1/2 φλυτζάνι τριμμένο παξιμάδι
• αλατοπίπερο κατά βούληση
• 3-4 λιαστά τοματάκια
• προαιρετικά 1 αυγό
• ελαιόλαδο για τηγάνισμα

Παρασκευή

1. Μισοβράζουμε τα βλίτα , τα κόβομε σε μικρά κομμάτια και τ’αφήνουμε στο σουρωτήρι να στραγγίσουν.
2. Τρίβουμε τα κολοκυθάκια στη χοντρή πλευρά του τρίφτη, τ’ αλατίζουμε και τα στύβουμε με το χέρι να φύγουν τα πολλά υγρά τους.
3. Ψιλοκόβουμε τα μυρωδικά, το κρεμμύδι και τα σκόρδα.
4. Ανακατεύουμε όλα τα υλικά και φτιάχνουμε ένα σχετικά σταθερό μείγμα.
5. Ρίχνουμε με κουτάλι μείγμα σε μέτρια καυτό λάδι και όταν γίνουν από τη μια πλευρά , γυρίζουμε κι απ’ την άλλη.

Γίνονται τραγανά κεφτεδάκια και αυτή η επιλογή αλεύρων δεν τ’ αφήνει να λασπώσουν εσωτερικά.

Ταιριάζουν τέλεια με σκορδαλιά που θα βρείτε εδώ!

Α.Χ.

Οι Κυθηριώτες συνηθίζουν να τα συνοδεύουν με μια γρήγορη σάλτσα από ώριμες τομάτες. δίνοντάς τους τη νοστιμιά που ίσως τους λείπει.

Υλικά

1 κιλό βλίτα

4-5 τομάτες (ανάλογα με το πόσες μερίδες θέλουμε να φτιάξουμε)

4-5 σκελίδες σκόρδο

5-6 κουταλιές δυνατό ξύδι ή μπαλσάμικο

ξύσμα 1 λεμονιού

αλατοπίπερο κατά βούληση

ελαιόλαδο

Παρασκευή

Βράζουμε τα χόρτα και προς το τέλος προσθέτουμε τις τομάτες ολόκληρες και πολύ καλά πλυμένες.

Σουρώνουμε τα χόρτα και  τις τομάτες τις βάζουμε για πολύ λίγο κάτω από το νερό της βρύσης.

Με τη διαφορά της θερμοκρασίας οι φλούδες σκάνε αμέσως και μπορούμε να τις πιάσουμε πιο εύκολα. Αφαιρούμε τις φλούδες και  κόβουμε στη μέση για να φύγουν τα πολλά υγρά τους. Πατάμε τη σάρκα από τις τομάτες με πιρούνι, προσθέτουμε τα σκόρδα τριμμένα στη ψιλή πλευρά του τρίφτη ή στο ανάλογο μηχάνημα, προσθέτουμε το ξύδι, το ξύσμα και όσο αλατοπίπερο και λάδι μας αρέσει. Ανακατεύουμε τα υλικά με το πιρούνι και ρίχνουμε τη σάλτσα πάνω στα βλίτα….περίπτωση!

Α.Χ.