Taraxacum officinale είναι η επιστημονική ονομασία της πικραλίδας ή του ραδικιού. Ραδίκια όμως ονομάζουμε ένα μεγάλο πλήθος παρόμοιων φυτών που ανήκουν στην ίδια σημαντική οικογένεια των Asteraceae-Aστεροειδών. Τεράστια και μια από τις πιο σημαντικές οικογένειες που περιλαμβάνει διάφορα είδη όπως: το μαρούλι , ηλιόσπορους, αγκινάρες, στέβια, τσάι, κατιφέ, καλέντουλα, διάφορα μαργαρίτες, χρυσάνθεμα, ντάλιες, ζίννιες, εχινάτσια, κιχώριο, ραντίτσιο, κ.λ.π.
Η πικραλίδα ή αγριομάρουλο, μαρουλίδα, κοφτό, πικρομάρουλο, παρ’ ότι θεωρείται ενοχλητικό ζιζάνιο στις καλλιέργειες, έχει εξαιρετικές φαρμακευτικές ιδιότητες και χρησιμοποιείται στη μαγειρική έχοντας φανατικούς φίλους.
Περιγραφή
Η πικραλίδα είναι πολυετής πόα, που αναπτύσσει τα φύλλα της με παράλληλη ή κάθετη προς το έδαφος κατεύθυνση. Τα φύλλα αναπτύσσονται απ’ευθείας από το φυτό και όχι επάνω σε στέλεχος, έχουν πριονωτές βαθιές εγκοπές και μπορεί να φθάσουν τους 5-40 αλλά και σε κάποια υποείδη τους 70 πόντους.
Τα άνθη αναπτύσσονται επάνω σε στελέχη και έχουν κίτρινο χρώμα. Οι σπόροι διαθέτουν πτητικά όργανα και  στην Ελλάδα τους  αποκαλούμε “κλέφτες” ή “αλεξίπτωτα”. Η δυνατότητα εξάπλωσης των σπόρων από ένα φυτό μπορεί να καλύψει απόσταση μέχρι αρκετές εκατοντάδες μέτρα και να δημιουργήσει από 54-172 νέα φυτά. Αυτός είναι και ο λόγος που δημιουργεί προβλήματα στις καλλιέργειες.
Η καταγωγή του ορίζεται στην Ευρασία, σήμερα όμως βρίσκονται διάφορα υποείδη από την Αλάσκα μέχρι την Αφρική, την Αμερική, Ν.Ζηλανδία, Αυστραλία, Ινδία.
Χρήσεις της πικραλίδας.
Φαρμακολογία
Οι φαρμακευτικές ιδιότητες της πικραλίδας αναφέρονται στην Ελληνική μυθολογία, με την Εκάτη να δίνει στον Θησέα για 30 ημέρες πικραλίδες, ώστε να αποκτήσει την απαιτούμενη δύναμη και να αντιμετωπίσει το Μινώταυρο αλλά και από Άραβες γιατρούς όπως τον Αβικένα και τον Ραζέ.
Η πικραλίδα έχει υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη Α, Β6, C, D κάλιο και σίδηρο. Διαθέτει δε μεγαλύτερες ποσότητες σιδήρου και ασβεστίου από το σπανάκι.
Έχει ιδιότητες διουρητικές και ηπατοπροστατευτικές. Χρησιμοποιείται στη παραδοσιακή βοτανολογία σαν ήπιο καθαρτικό, για την αύξηση της όρεξης, για τη βελτίωση της πέψης και για τη θεραπεία κονδυλωμάτων. Το γάλα που εκκρύεται από τα φύλλα της πικραλίδας χρησιμοποιείται σαν εντομοαπωθητικό.
Βοηθά στην καλή λειτουργία των περισσότερων οργάνων και συστημάτων-ουροποιητικό, αναπνευστικό, πεπτικό. Αρτηριοσκλήρυνση, χρόνιες δερματικές παθήσεις, χοληστερίνη, παχυσαρκία, ηπατικές και παθήσεις του σπλήνα, είναι μερικές από τις ασθένειες που η πικραλίδα βοηθά κατά την παραδοσιακή ιατρική.
Μαγειρική
Ο πιο συχνός τρόπος που χρησιμοποιούμε τις πικραλίδες στην κουζίνα είναι σε βραστή σαλάτα με μπόλικο λεμόνι και αγνό ελαιόλαδο. Το ζουμί από τις βρασμένες πικραλίδες πίνεται με λεμόνι σαν αποτοξινωτικό. Τρώγονται ωμές, τσιγαριαστές, ομελέτα, φρικασέ.
Από την πικραλίδα δημιουργείται ενδιαφέρον κρασί ενώ τις αποξηραμένες, κονιορτοποιημένες ρίζες τις χρησιμοποιούν για υποκατάστατο καφέ.
Στην Β. Ευρώπη παρασκευάζουν μαρμελάδα από τα λουλούδια της πικραλίδας, στην Πολωνία δημιουργούν σιρόπι με λεμόνι σαν υποκατάστατο του μελιού, στην Ν. Αφρική τη χρησιμοποιούν σαν τρόφιμο αλλά και σαν φάρμακο, στην Αμερική σαν ωμή σαλάτα, στην Ινδία σαν φυσική χρωστική και είναι γνωστή σ’ολόκληρο τον κόσμο για τις ωφέλιμες ιδιότητές της.

Το Αμερικάνικο Υπουργείο Γεωργίας κατατάσσει την πικραλίδα, μαζί με όλων των ειδών τα ραδίκια, στα 4 πρώτα τρόφιμα, λόγω της υψηλής διατροφικής τους αξίας.

Α.Χ.

Από τις αρχές του Χειμώνα μέχρι το τέλος της Άνοιξης, η φύση μας προσφέρει απλόχερα μεγάλη ποικιλία από άγρια χόρτα. Ιδανικά για πίτες, βραστές και ωμές σαλάτες, τσιγαριαστά, φρικασέ.

Οι ζοχοί ή τζοχοί ή σφογκοί είναι από τα πιο γνωστά άγρια χόρτα και τους βρίσκουμε εύκολα σε μέρη που κρατάνε υγρασία, σε καλλιεργημένα ή μη εδάφη.

Είναι γνωστοί από τον Θεόφραστο με το όνομα σόγχοι.

Περιγραφή

Οι ζοχοί συναντώνται στην Ευρώπη, Ασία και Αμερική.

Ανήκουν στην οικογένεια των Αστεροειδών-Asteraceae, την ίδια οικογένεια που ανήκει και το γνωστό γαϊδουράγκαθο.

Ποώδες φυτό, μονοετές, διετές ή πολυετές, με ρίζα βαθιά μονή ή διακλαδισμένη. Το νεαρό φυτό  αναπτύσσεται σε ροζέτα στο έδαφος και όσο μεγαλώνει επάνω σε κορμό.Ψηλώνει μέχρι 1 μέτρο.

Τα φύλλα του στη βάση τους αγκαλιάζουν τον κορμό, είναι πράσινα με κοκκινωπές αποχρώσεις, πριονωτά και περιέχουν γαλακτώδη χυμό.  Οι ανθοί του είναι κίτρινοι, σχηματίζουν ταξιανθίες και μπορεί να δημιουργηθούν όταν το φυτό είναι ακόμα κοντά στο έδαφος ή στην κορυφή του βλαστού που μπορεί να έχει αναπτύξει. Οι σπόροι είναι τριχωτοί και έχουν πτητικά όργανα για τη διασπορά.

Συστατικά

Οι ζοχοί είναι πλούσιοι σε κάλιο, σίδηρο και ασβέστιο αλλά περιέχουν και μικρές ποσότητες από βιταμίνη C, φώσφορο, ριβοφλαβίνη και νιασίνη.

Α.Χ.

Τα ένζυμα που βρίσκονται στους μουσκεμένους σπόρους και στους αποξηραμένους καρπούς, βοηθάνε στην καλύτερη χώνευση και απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών των τροφών, περιέχουν ασβέστιο, βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία. Τα σποράκια του πεπονιού, του καρπουζιού αλλά και της κόκκινης κολοκύθας, είναι ήδη μουσκεμένα μέσα στο ίδιο τους το σώμα και έτοιμα για να γίνουν “γάλα”.

Η φύση μας προσφέρει πάντα απλόχερα τα δώρα της. Αυτό μάλιστα είναι και σε μυρωδάτη  ”συσκευασία”. Καιρός είναι να εκτιμήσουμε τις φυσικές τροφές και να επαναπροσδιορίσουμε τις διατροφικές μας συνήθειες με γνώμονα την υγεία μας αλλά και την οικονομία.

Παρασκευή

• Κόβουμε το πεπόνι και παίρνουμε από το εσωτερικό του τους σπόρους μαζί με τις ίνες και τον πολτό που περιέχει.
• Υπολογίζουμε μια αναλογία 50/50 με χλιαρό νερό και χτυπάμε το μείγμα στο μίξερ, μέχρι να διαλυθούν όσο το δυνατόν καλύτερα οι σπόροι και να μοιάζει με γάλα.
• Σουρώνουμε στο σουρωτήρι του τσαγιού και προσθέτουμε αν θέλουμε μέλι ή τη γλυκαντική ύλη της επιλογής μας.
• Αφήνουμε στο ψυγείο να δροσίσει.
• Α ν θέλουμε κατά τη διάρκεια του χτυπήματος προσθέτουμε λίγα σποράκια βανίλιας.

Α.Χ.