Home οικολογικά νέα Διατροφή / ευεξία Άγρια χόρτα. Ραδίκι, πικραλίδα – Taraxacum officinale.

 

Taraxacum officinale είναι η επιστημονική ονομασία της πικραλίδας ή του ραδικιού. Ραδίκια όμως ονομάζουμε ένα μεγάλο πλήθος παρόμοιων φυτών που ανήκουν στην ίδια σημαντική οικογένεια των Asteraceae-Aστεροειδών. Τεράστια και μια από τις πιο σημαντικές οικογένειες που περιλαμβάνει διάφορα είδη όπως: το μαρούλι , ηλιόσπορους, αγκινάρες, στέβια, τσάι, κατιφέ, καλέντουλα, διάφορα μαργαρίτες, χρυσάνθεμα, ντάλιες, ζίννιες, εχινάτσια, κιχώριο, ραντίτσιο, κ.λ.π.
Η πικραλίδα ή αγριομάρουλο, μαρουλίδα, κοφτό, πικρομάρουλο, παρ’ ότι θεωρείται ενοχλητικό ζιζάνιο στις καλλιέργειες, έχει εξαιρετικές φαρμακευτικές ιδιότητες και χρησιμοποιείται στη μαγειρική έχοντας φανατικούς φίλους.
Περιγραφή
Η πικραλίδα είναι πολυετής πόα, που αναπτύσσει τα φύλλα της με παράλληλη ή κάθετη προς το έδαφος κατεύθυνση. Τα φύλλα αναπτύσσονται απ’ευθείας από το φυτό και όχι επάνω σε στέλεχος, έχουν πριονωτές βαθιές εγκοπές και μπορεί να φθάσουν τους 5-40 αλλά και σε κάποια υποείδη τους 70 πόντους.
Τα άνθη αναπτύσσονται επάνω σε στελέχη και έχουν κίτρινο χρώμα. Οι σπόροι διαθέτουν πτητικά όργανα και  στην Ελλάδα τους  αποκαλούμε “κλέφτες” ή “αλεξίπτωτα”. Η δυνατότητα εξάπλωσης των σπόρων από ένα φυτό μπορεί να καλύψει απόσταση μέχρι αρκετές εκατοντάδες μέτρα και να δημιουργήσει από 54-172 νέα φυτά. Αυτός είναι και ο λόγος που δημιουργεί προβλήματα στις καλλιέργειες.
Η καταγωγή του ορίζεται στην Ευρασία, σήμερα όμως βρίσκονται διάφορα υποείδη από την Αλάσκα μέχρι την Αφρική, την Αμερική, Ν.Ζηλανδία, Αυστραλία, Ινδία.
Χρήσεις της πικραλίδας.
Φαρμακολογία
Οι φαρμακευτικές ιδιότητες της πικραλίδας αναφέρονται στην Ελληνική μυθολογία, με την Εκάτη να δίνει στον Θησέα για 30 ημέρες πικραλίδες, ώστε να αποκτήσει την απαιτούμενη δύναμη και να αντιμετωπίσει το Μινώταυρο αλλά και από Άραβες γιατρούς όπως τον Αβικένα και τον Ραζέ.
Η πικραλίδα έχει υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη Α, Β6, C, D κάλιο και σίδηρο. Διαθέτει δε μεγαλύτερες ποσότητες σιδήρου και ασβεστίου από το σπανάκι.
Έχει ιδιότητες διουρητικές και ηπατοπροστατευτικές. Χρησιμοποιείται στη παραδοσιακή βοτανολογία σαν ήπιο καθαρτικό, για την αύξηση της όρεξης, για τη βελτίωση της πέψης και για τη θεραπεία κονδυλωμάτων. Το γάλα που εκκρύεται από τα φύλλα της πικραλίδας χρησιμοποιείται σαν εντομοαπωθητικό.
Βοηθά στην καλή λειτουργία των περισσότερων οργάνων και συστημάτων-ουροποιητικό, αναπνευστικό, πεπτικό. Αρτηριοσκλήρυνση, χρόνιες δερματικές παθήσεις, χοληστερίνη, παχυσαρκία, ηπατικές και παθήσεις του σπλήνα, είναι μερικές από τις ασθένειες που η πικραλίδα βοηθά κατά την παραδοσιακή ιατρική.
Μαγειρική
Ο πιο συχνός τρόπος που χρησιμοποιούμε τις πικραλίδες στην κουζίνα είναι σε βραστή σαλάτα με μπόλικο λεμόνι και αγνό ελαιόλαδο. Το ζουμί από τις βρασμένες πικραλίδες πίνεται με λεμόνι σαν αποτοξινωτικό. Τρώγονται ωμές, τσιγαριαστές, ομελέτα, φρικασέ.
Από την πικραλίδα δημιουργείται ενδιαφέρον κρασί ενώ τις αποξηραμένες, κονιορτοποιημένες ρίζες τις χρησιμοποιούν για υποκατάστατο καφέ.
Στην Β. Ευρώπη παρασκευάζουν μαρμελάδα από τα λουλούδια της πικραλίδας, στην Πολωνία δημιουργούν σιρόπι με λεμόνι σαν υποκατάστατο του μελιού, στην Ν. Αφρική τη χρησιμοποιούν σαν τρόφιμο αλλά και σαν φάρμακο, στην Αμερική σαν ωμή σαλάτα, στην Ινδία σαν φυσική χρωστική και είναι γνωστή σ’ολόκληρο τον κόσμο για τις ωφέλιμες ιδιότητές της.

Το Αμερικάνικο Υπουργείο Γεωργίας κατατάσσει την πικραλίδα, μαζί με όλων των ειδών τα ραδίκια, στα 4 πρώτα τρόφιμα, λόγω της υψηλής διατροφικής τους αξίας.

Α.Χ.